تنش و بحران همزادان پاکستان در سال 2012

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از فارس، پاکستان در سال 2012میلادی همچون گذشته، شاهد روندها و رخدادهای مختلفی بوده است که اغلب به صورت تنش و بحران ظاهر شده است. برای تفکیک موضوعی این رخدادها، می‏توان آن را در سه دسته کلی مرتبط به هم اما مجزا قرار داد. این تحولات عبارتند از:

تحولات سیاسی

1-بحران سیاسی رویارویی دولت و دیوان عالی

تنش سیاسی- قضایی در پاکستان یکبار دیگر در 2012 میلادی نیز رخ داد. دیوان عالی پاکستان در دسامبر 2009 میلادی، حکم عفو عمومی مشرف را لغو کرد و از دولت جدید خواست تا پرونده کسانی که شامل عفو شده‏اند را دوباره رسیدگی کند. یوسف‏ رضا گیلانی، نخست وزیر وقت به این خواسته تن نداد لذا در 19 ژانویه 2012، به دادگاه احضار شد. در 26 آوریل 2012 ‌ میلادی چون نخست وزیر گیلانی، حاضر به اجرای دستور قضایی دادگاه مبنی بر از سرگیری پیگرد رئیس جمهور زرداری نشد از سوی دیوان عالی، به ممانعت از اجرای حکم و اهانت به دادگاه محکوم شد. در نهایت، در 19 ژوئن 2012 میلادی دیوان عالی پاکستان، از گیلانی سلب صلاحیت و وی را از نخست‏وزیری برکنار کرد.

پرونده فساد مالی زرداری به سال‏های 1990 میلادی باز می‏گردد که وی به پولشویی به مبلغ 12 میلیون دلار از طریق بانک‌‏های سوئیس متهم شد. اما دولت سوئیس رسیدگی به این پرونده ها را در سال 2008 میلادی که زرداری رئیس جمهور شد، به حالت تعلیق درآورد. مشرف نیز در 2007 میلادی فرمان عفو عمومی(NRO) را صادر کرد که طبق آن زرداری و بسیاری سیاستمداران دیگر مشمول منع تعقیب قضایی از سوی دادگاه شدند.

طول دوره نخست ‏وزیری گیلانی به نسبت سایر کابینه‏های متزلزل پاکستان در تاریخ سیاسی این کشور بی‏سابقه بود. این بحران که طی آن برای اولین بار یک نخست‏وزیر با حکم دیوان عالی از کار برکنار شد، یک کودتای قضایی برای تضعیف حزب مردم و متحدانش بود.

این سنت شکنی که توسط یکی از ارکان قدرت در پاکستان کنونی یعنی دیوان عالی، صورت گرفت، در واقع یک رأی سیاسی بود که پوشش قضایی داشت. در این زمان قرارداد آمریکا و پاکستان در خصوص گشایش مسیر تدارکاتی ناتو آماده امضا بود اما با سلب صلاحیت گیلانی به تأخیر افتاد. در پاکستان طبق قانون اساسی فقط پارلمان صلاحیت انتخاب و عزل نخست‏وزیر را دارد.

با عزل گیلانی از سمت نخست وزیری، «راجا پرویز اشرف» جایگزین وی شد.

پرویز اشرف هفدهمین نخست وزیر پاکستان موفق به کسب 211 رای از مجموع کلی 342 رای نمایندگان پارلمان ملی پاکستان شد.

وی با پیشی گرفتن از «مهتاب خان عباسی» رقیب اصلی خود از حزب مسلم لیگ شاخه نواز ، به مقام نخست وزیری کشورش منصوب شد.

تحلیلگران سیاسی در پاکستان می گویند: آصف علی زرداری رییس جمهوری این کشور راجا پرویز اشرف را به دلیل وفادار بودنش به حزب و اجرای دستور العمل‌هایی که قرار است در آینده به وی ابلاغ شود، به عنوان نامزد نهایی نخست وزیری جدید پاکستان معرفی کرده است.

به گفته این افراد، رییس جمهوری پاکستان تمایلی زیادی برای انتخاب نخست وزیری جدید پاکستان از ایالت پنجاب به دلیل حضور اصلی‌ترین حزب مخالف دولت پاکستان یعنی حزب مسلم لیگ شاخه نواز در این ایالت قبل از برگزاری انتخابات سراسری این کشور داشت.

راجا پرویز اشرف از ماه مارچ 2008 تا 2011 سمت وزیر آب و نیرو دولت پاکستان را نیز بر عهده داشت.

2- انتخابات میان‏دوره‏ای مجلس سنا

در انتخابات میان دور‌ه‌ای مجلس سنای پاکستان که 12 اسفند 1390 (مارس 2012 میلادی) برگزار شد، حزب حاکم مردم پاکستان توانست با کسب 19 کرسی از 54 کرسی خالی مجلس سنا، شمار نمایندگان خود در مجلس 104 نفری سنا را به 70 نفر برساند. در این انتخابات حزب "مسلم لیگ شاخه نواز" 8کرسی، "حزب ملی عوام" (از احزاب متحد دولت) 7کرسی، حزب "مسلم لیگ (ق)"، "جمیعت علمای اسلام"، "جنبش متحد قومی" و حزب ملی عوامی بلوچستان هر کدام 4 کرسی، حزب ملی 2 کرسی و حزب "مسلم لیگ (فانکشنال)"یک کرسی را از آن خود کردند.

با این که در ایالت پنجاب حزب مسلم لیگ شاخه نواز بیشتر کرسی‌های مجلس سنا را از آن خود کرد اما در ایالت سند حزب مردم بیشتر کرسی‌های مجلس سنا را بدست آورده است.

اعضای حزب مردم که در انتخابات سنا بیشترین رای را آورده‌اند عبارتند از: "کریم خواجه"، "سعید غنی"، "رضا ربانی"، "مختار احمد"، "سحر کامران"، "هری رام کشوری لال" و "عبدالحفیظ شیخ".

4 سناتور پیروز حزب متحده قومی نیز شامل "مصطفی کمال"، "طاهر مشهدی"، "نسرین جلیل" و "فروغ نسیم" می باشند. "مظفر شاه" از اعضای حزب مسلم لیگ (فانکشنال) نیز با کسب بیشترین رای به عنوان یکی از سناتور‌های ایالت سند انتخاب شد.

در ایالت پنجاب 7 نفر از اعضای حزب مسلم لیگ شاخه نواز و 3 نفر از اعضای حزب مردم بیشترین رأی را به خود اختصاص دادند این در حالی است که "کامل آغا" از حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم نیز به عنوان یکی از سناتورهای ایالت پنجاب انتخاب شد.

در اسلام‌آباد نیز "مشاهد حسین سید" از حزب مسلم لیگ شاخه قائد اعظم و "عثمان سیف الله" کرسی‌های سنا را از آن خود کردند.

این در حالی است که در ایالت "خیبر پختونخواه" یک نفر از اعضای حزب جمعیت علمای اسلام و یک نفر از اعضای حزب مسلم لیگ شاخه نواز توانستند با موفقیت پیروز انتخابات مجلس سنا شوند.

این انتخابات برای کرسی‌‏هایی برگزار شد که خالی شده بودند. 50 کرسی به‌علت بازنشستگی سناتورها خالی شده بود و 4 کرسی نیز طبق متممم 18 قانون اساسی مربوط به اقلیت‌ها بود. مجلس سنای پاکستان جمعاً 104 کرسی دارد که اعضای آن توسط نمایندگان مجالس ایالتی و مجلس ملی پاکستان انتخاب می‌شوند.

گرچه مردم نقشی در این انتخابات ندارند و در واقع سیاستمداران مجالس ایالتی و ملی سناتور‌ها را انتخاب می‌کنند اما به سبب نقش آنها در تنظیم تعاملات نهادهای سیاسی ایالتی و فدرال، سنا می‏تواند به روندهای سیاسی جاری جهت و سرعت خاصی بدهد.

همچنین این آرایش نیروها به نفع حزب مردم در زمانی رخ داد که تنش‏های سیاسی و امنیتی زیادی از سوی ارتش و دیوان عالی علیه این حزب در جریان بود لذا می‏توانست پشتوانه مؤثری برای آن حزب باشد.

3-کاهش تنش در روابط پاکستان و ناتو

پس از آن که در 26 نوامبر 2011 میلادی بالگردهای ناتو با حمله به پاسگاه مرزی 'سلاله' در وزیرستان شمالی در مرز با افغانستان 24 سرباز پاکستانی را کشتند، مسیر تدارکاتی ناتو در پاکستان مسدود و همکاری طرفین به شدت کاهش یافت. دامنه بحران ایجاد شده به حدی بود که پاکستان از شرکت در اجلاس ناتو در شیکاگو نیز خودداری کرد.

پس از چندین ماه کشمکش ناتو و ارتش پاکستان و بهانه‏جویی‏های مختلف، در نهایت کمیسیون امنیت ملی پاکستان 14پیشنهاد برای بازگشایی مشروط مسیر تدارکاتی ناتو به ترتیب ذیل ارائه کرد: قطع حملات پهپادهای امریکا به مناطق قبایلی، عدم ارسال سلاح به افغانستان و فقط ارسال دارو و خوراکی، عذرخواهی بی قید و شرط آمریکا از حمله به مرز پاکستان، ممنوعیت فعالیت اطلاعاتی خارجی در پاکستان، عدم اختیار گرفتن فرودگاه‏های کشور به ارتش بیگانه، عدم تهدید دارایی‏‌های هسته‏ای پاکستان، پایان دادن موافقت شفاهی با دیگر کشورها و پرداخت مالیات ویژه پنج هزار دلار برای هر کامیون و.... پارلمان پاکستان با تصویب این شروط در 25 فروردین 1391، راه را برای توافق مشروط باز کرد. البته رایزنی‏‌های منطق‌ه‏ای نیز بسیار مؤثر واقع شد. در این راستا، عربستان، ترکیه و امارات متحده عربی برای وساطت بین طرفین و جلب رضایت ارتش پاکستان تلاش گسترده‏ای انجام دادند.

در ششم جولای 2012 میلادی، پس از هفت ماه انسداد، مسیر تدارکاتی ناتو تا سال 2014 میلادی با پذیرش پرداخت 250 دلار حق ترانزیت برای هر کامیون، گشوده شد.

فشارهای فزاینده امریکا و متحدانش بر پاکستان همزمان با تن دادن به شروط ارتش این کشور، بیانگر اهمیت مسیر پاکستان برای ناتو و امریکا بود. هزینه ارسال تدارکات ناتو از آسیای مرکزی 3 برابر پاکستان است. این امر، ماهانه 100 میلیون دلار هزینه اضافی تحمیل می‌‏کند. قبل از انسداد مسیر پاکستان، 30 الی 40 درصد سوخت ناتو از این مسیر تأمین می‏‌شد.

انتهای خبر/ ز.ح