گزارشی از تاریخ شعایر حسینی در جهان

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از شفقنا، ابن قتیبه دینوری به چنین مراسمی كه در روز عاشورا برگزار می شد اشاره کرده و گفته است: مراسم عزاداری و نوحه سرایی برای شهادت امام علی (علیه السلام) و فرزندانش برگزار شد و اولین شیعیان در کنار مقبره ائمه و فرزندان امام علی(علیه السلام) جمع می‌شدند.

قرن هفتم هجری در بسیاری از جوامع مسلمان معمولا مراسم عزاداری در روز عاشورا برگزار می‌شد. مستنصر بالله عباسی به جمال الدین بن حوزی مشاور خود در سال 640 هجری قمری مصادف با  1223 میلادی دستور داد تا تنها در مقبره موسی بن جعفر(علیه السلام) مراسم عاشورا را برگزار کنند و برگزاری این مراسم در نقاط مختلف بغداد ممنوع شد.

ابن جوزی خاطرنشان کرده بود که مراسم عزاداری در کنار مقبره امام موسی کاظم در اواسط قرن پنجم هجری بود. از  نظر تاریخی دهم ماه محرم (353 هجری- 963 میلادی ) نخستین بار مراسم بی‌نظیری در بغداد و کربلا در سالروز شهادت امام حسین (علیه السلام) برگزار شد. ابن جوزی گفته است: معزالدوله بویهی دستور داد بازارها بسته شود و دهم ماه محرم در آن سال به عزاداری امام حسین (علیه السلام) اختصاص یافت.

با توجه به وقایعی که مورخان اعلام کرده‌اند: ممکن است بتوانیم بگوییم که دوره حکومت بویهیان در عراق مهمترین دوره در تاریخ برگزاری مراسم عزاداری حسینی بود. به طوری که مناسبت‌های شهادت و ولادت ائمه اطهار(علیه السلام) به ویژه عزاداری امام حسین(علیه السلام) را برگزار کردند.

اما در کشورهای دیگر در ایران برگزاری مراسم عزاداری محرم به قرن دهم هجری و 16 میلادی باز می‌گردد. زمانی که صفوی‌ها در ایران به قدرت رسیدند و تشیع مذهب رسمی ایران شد و حسینه‌ها در نقطه‌ای از ایران ایجاد شد و به آن ماتم سرا گفته می شد كه نقش مهمی در انتقال تشیع به هند، آذربایجان، ترکیه، آناتولی و برخی مناطق سیبری داشت.

بر اساس گزارش خبرگزاری نون عراق، در مصر ملک معز فاطمی، دستور به برگزاری مراسم عزاداری امام حسین(علیه السلام) در خارج از خانه‌ها داد و آن در طول حکومت فاطمی‌ها در مصر ادامه یافت.

اندلس از کشورهایی بود به مراسم ماه محرم توجه داشت به طوری اندلسی‌ها و اهل شرق اندلس در سالروز شهادت امام حسین(علیه السلام) در قرن هشتم هجری به برگزاری مراسم و مرثیه سرایی می‌پرداختند.

اما در شرق اکثر مورخان اتفاق نظر دارند که اولین برگزاری مراسم سالروز شهادت امام حسین(علیه السلام) در هند به زمان تاسیس دولت مغول در ابتدای قرن هفدهم باز می‌ گردد و آن در ابتدا به شکل مجالس عزاداری یا روضه‌خانی و نوحه خانی بود.

در پاکستان نیز مراسم عزاداری در قرن چهارده میلادی آغاز شد و به ویژه در منطقه تبتستان معروف به تبت کوچک آغاز شد.

در منطقه خلیج فارس بحرینی‌ها اصطلاح مراسم «تحاریم» را که در بین مردم متداول بود استفاده می‌کردند این اصطلاح را بحرینی‌ها در سالروز ولادت اهل بیت و همین طور شهادت شان استفاده می‌کردند.

مراسم‌های عزاداری در بسیاری از شعرهای عمان نیز در دهه اول ماه محرم برگزار می‌شد و عمانی ها از این رو حسینیه‌هایی را ایجاد کردند و در آن تعداد زیادی برای این مراسم جمع می‌شوند که بعد از سالروز وفات حضرت محمد (صلی الله علیه واله) آغاز شد.

انتهای خبر/ ز.ح