عالم شیعه هندی که در علوم زمان خود سرآمد بود

شیعه نیوز | علامه سید غلام حسنین کِنتوری یکی از علمای شیعه ذو الفنون از خطه هندوستان است که در مناظره دست برتری داشته و در عین حال، وحدت را خدشه دار نمی‌کرد.

به گزارش «شیعه نیوز»، سید غلام حسنین کِنتوری ملقب به «علامه کِنتوری» در ۱۷ ربیع الاوّل سال ۱۲۴۷ ھ.ق در «کِنتور» از توابع ایالت اوتار پرادش هند چشم به جهان گشود.

او در سال ۱۲۵۴ھ.ق عازم «لکهنو» گردیده و در مدرسه شاهی کتاب‌های مقطع ابتدایی را خوانده و در ھشت سالگی قرآن کریم را به اتمام رساند.

علامه کنتوری، داماد «مفتی محمد قلی خان» بود، او در سال ۱۲۶۲ هجری قمری ازدواج کرد. بنابر عللی تحصیل را ترک نموده و به «کنتور» برگشت و در آنجا در علم موسیقی مهارت پیدا نمود. مهارت او شگفتی اساتید این فن را برانگیخته بود تا جایی که خود را فروتر می‌پنداشتند.

وی در محضر علمای بزرگی چون آیت الله سید حسین (علیین مکان) فرزند آیت الله سید دلدار علی (غفران‌مآب)، آیت الله سید محمد تقی (ممتاز العلماء) فرزند آیت الله سید حسین و مولانا سید احمد علی محمد آبادی زانوی ادب زده و به تلمذ پرداخت.

علامه اجازه اجتهاد خود را از دست آیت الله سید حسین و آیت الله سید محمد (سلطان العلماء) اخذ نمود.

او سپس در مدرسه سلطانیه به عنوان داروغه (مسئول امنیت) تعیین گشته و در سال ۱۸۶۱میلادی مأمور ثبت آمار بازار لکهنو شد و به خوبی از عهده آن بر آمده و جوایز نفیسی به او داده شد.

غلام حسنین با اینکه مال و ثروت زیادی نداشت ولی اجرتی بابت اقامه نماز جماعت نمی‌گرفت.

ذکاوت وی قابل ستایش بود۔ او در علم جفر مهارت داشت و همچنین اگر ساعتش خراب می‌شد پیش ساعت سازی نمی‌رفت بلکه خودش آن را تعمیر می‌کرد.

یکی از کسانی که از او تمجید کرده است «مولانا احمد علی محمدآبادی» است که برای آگاهی بیشتر می‌توان به کتاب نجوم الهدایه ، جلد اوّل، صفحه ۱۸۵مراجعه کرد.

علامه مدرسه‌ا‎ی را در شهر لکهنو بنا نهاد . این مدرسه در «حسینیه ممتاز العلماء » شروع به کار کرد و سپس با زحمات فراوان او پیشرفت زیادی نمود و وقتی که دید مدرسه‌اش رو به پایان است، کارخانه ساعت سازی و صابون سازی را افتتاح کرد، از طرف دیگر در مدرسه ھم تدریس می‌‎نمود. وی کارخانه‌ای را نیز در «ککرولی» از توابع مظفرنگر بنیان نهاد.

در همان زمان، علامه کتاب تفسیر قرآن از ممتاز العلماء را چاپ و منتشر نمود، او خودش چاپخانه نیز داشت و کتاب‌ها را در جهت تبلیغ دین و علوم، چاپ نموده و منتشر می‌کرد. وی مطب‌های متعددی در شهرهای جودھپور، بهرتپور، آگره، گوالیر، کشمیر، میروت و مظفر نگر و دیگر شهرها تأسیس نمود۔، خودش نیز در معالجه اساسی بیماری‌های مزمن و درمان آن به مردم خدمت می‌کرد.

علامه در شصت و چهار علم از جمله فقه، طب، فلسفه، جفر، کیمیا، منطق، کلام، حدیث، تفسیر، علوم قرآن، ادبیات عرب، نحو، صرف، نجوم، هیپنوتیزم (خواب مصنوعی)، کالبد شکافی و طبیعیات مهارت داشت.

وی آثار علمی فراوانی از خود به جا گذاشته است؛ حاشیه شرح کبیر، حاشیه مغنی اللبیب، شرح اعجاز خسروی، رساله شیخ نواب، جوابی از رساله شواهد، رساله نور العینین، شرح زیارت ناحیه، الفیه به زبان اردو، حسینیه قرآنیه و پاسخ به غیر مسلمانان از جمله این آثار است.

علامه، مناظراتی با علمای اھل سنت نیز داشت که مناظره‎ برگزار شده در سال ۱۸۹۴ میلادی در« بهره سادات مظفرنگر» از یادگاری‌ھای او است، او نه تنها در این مناظره بلکه در مناظرات دیگر نیز پیروز گردید و بدینوسیله در دل‌های علما و خواص اهل سنت جای گرفت.

او قائل به اتحاد بین مسلمانان بود و ھر کاری را با ھمراھی علمای اهل سنت انجام می‌‎داد؛ حتی آقای «شبلی نعمانی» را در ساختار "ندوة العلماء" ھمراهی کرد۔

علامه گر چه ظاھر ساده‌ای داشت امّا همه کارھای او عالمانه بود و همیشه از دین مبین اسلام دفاع می‌کرد۔

این محور تلاش و مرکز علوم و فنون در ۱۳ ربیع الاوّل سال ۱۳۲۷ ھ.ق در شھر «فیض آباد»، چشم از جهان فرو بست و به دیدار پروردگار خود شتافت و دیدگان علاقه‌مندان به خود را در حسرت وجودش گریان نمود.

منبع: نجوم الهدایة اثر سید غافر رضوی فلک چهلوسی و سید رضی زیدی پهندیروی ج ۱، ص ۱۸۲