علت لغو نشست تاریخی ایران و شورای همکاری خلیج فارس در نیویورک چه بود؟

به گزارش «شیعه نیوز»، هفتاد و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک فرصت مناسبی بود تا کشورهای مختلف با توجه به منافع و اهداف سیاست خارجی خود، رایزنی‌هایی با یکدیگر برای گسترش روابط دو جانبه و کاهش اختلافات و تعارضات داشته باشند. در این میان، جمهوری اسلامی ایران نیز که هیاتی به ریاست سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور کشورمان به نیویورک اعزام کرد، رایزنی‌های زیادی با مقامات کشور‌های مختلف انجام داد.

وزیر امور خارجه کشورمان نیز دیدار و رایزنی‌های متعددی با همتایان خود از سایر کشور‌ها داشت. آنچه در این میان قابل توجه بود، رایزنی‌های گسترده با مقامات کشور‌های عربی به ویژه وزرای خارجه عربستان، امارات، بحرین و قطر، مصر و عراق بود.

گزارش‌ها حاکی است که قرار بود در نیویورک، نشست مشترکی میان وزرای خارجه کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس و ایران و عراق در قالب فرمت ۲+۶ برگزار شود، ولی به دلیل برخی اختلافات لغو شد؛ اما علت لغو این نشست تاریخی و مهم چه بود؟

تارنمای امواج مدیا در این باره نوشت: برنامه نشست تاریخی در نیویورک با حضور وزرای خارجه کشور‌های عربی خلیج فارس، ایران و عراق در آخرین لحظه شکست خورد. قرار بود آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، ریاست جلسه ۲۳ سپتامبر را بر عهده بگیرد؛ اما منابع آگاه می‌گویند که تشدید اختلافات بین عراق و کویت این تلاش را متوقف کرده است.

این رسانه افزود: در حالی که مبادله اخیر زندانیان ایران و آمریکا، صدر اخبار را از آن خود کرده است، انتظار می‌رفت که نشست دیپلمات‌های ارشد کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس، ایران و عراق، دستاورد مهمی برای تعامل منطقه‌ای باشد.

یک منبع دیپلماتیک منطقه‌ای گفت که این نشست بر اساس قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد تشکیل می‌شد که خواستار تشکیل مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای به ریاست دبیرکل گوترش است.

منابع دیپلماتیک در منطقه تاکید کردند که ایران و عربستان سعودی - رقبای منطقه‌ای که در ماه مارس برای عادی سازی روابط پس از هفت سال قطع روابط توافق کردند - از این نشست حمایت نمودند؛ اما برخی کشور‌های عضو شورای همکاری خلیج فارس به ظاهر درباره هدف و زمان برگزاری این نشست ابراز تردید می‌کردند.

نشستی که می‌توانست پیروزی برای ایران باشد

نشست وزرای خارجه منطقه در نیویورک، یک پیروزی دیپلماتیک برای ایران بود که مدت هاست به دنبال ایجاد مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای بر اساس قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت سازمان ملل بوده است.

با این حال، در حالی که یک نشست وزرای منطقه‌ای در نیویورک گام بزرگی به جلو خواهد بود، پرسش اساسی این است که چه چیزی ممکن است پس از چنین نشستی رخ دهد؟ نزدیکی ایران با عربستان سعودی ممکن است در حال پیشرفت باشد، اما بسیار عقب‌تر از برنامه پیش می‌رود.

در همین حال، منابع سعودی پیش از این گفته بودند که هیچ «استثنایی» از تحریم‌های آمریکا را دنبال نخواهد داشت و این بدان معناست که کسب سود اقتصادی مرتبط با این روابط بدون تنش‌زدایی ایران و آمریکا، بعید است. به این ترتیب، تعامل اعراب و ایران بیش از هر چیز به عوامل خارجی وابسته است.

با ناکام ماندن برنامه‌های شام ۲۳ سپتامبر، ایران و کشور‌های عربی که تمایل به دیدار در یک محیط چند جانبه دارند، با گزینه‌های متعددی روبه رو هستند. آن‌ها می‌توانند نشست وزیران را تا زمان مناسب تری به تعویق بیندازند، یا در قالبی متفاوت - احتمالاً در سطح پایین تر ـ با شرکت کنندگان کمتر و احتمالاً خارج از چتر سازمان ملل، ادامه دهند.

یک سوال کلیدی در سناریوی دوم مربوط به میزبانی است، به خصوص اگر قرار باشد گفت‌وگو در منطقه انجام شود. روند در سال‌های اخیر به وضوح نشان دهنده ترجیح قوی برای "محلی سازی" گفت‌وگو‌های منطقه‌ای است. در این زمینه عمان و قطر گزینه‌های بارز میزبانی احتمالی هستند.

سرانجام امواج مدیا به نقل از منبع سیاسی در منطقه ـ که خواست نامش فاش ـ نوشت: با توجه به رضایت مشارکت کنندگان، ممکن است در واقع نشست در چارچوب یک گروه کوچک‌تر ارجح باشد. یک منبع ارشد دیگر معتقد است که اولین نشست دیپلمات‌های ارشد عرب و ایران - چه در بین هر هشت وزیر خارجه و چه در قالب محدودتر - باید شامل «تهیه بیانیه‌ای باشد که شامل کلیاتی باشد که بحث‌انگیز نیست». اما با وجود این، نیاز به تفاهم وجود دارد تا در نهایت به مسائلی که از سوی همه طرف‌ها اولویت دارند، رسیدگی شود. در این میان، مرز‌های دریایی ممکن است نیاز به توجه دوباره داشته باشند.

انتهای پیام