چالش حجاب ورزشکاران المپیک برای فرانسه میزبان

به گزارش «شیعه نیوز»، ماهر مزاحی (Maher Mezahi)، روزنامه‌نگار الجزایری و ستون‌نویس وب‌سایت «ورزش فوتبال» در یادداشتی به موضوع ممنوعیت حجاب در مدارس فرانسه و میزبانی شهر پاریس در مسابقات المپیک تابستانی سال آینده پرداخت و نوشت: اولین دوره المپیک تابستانی در سال ۱۸۹۶ در آتن، یونان برگزار شد و ۲۴۱ ورزشکار از ۱۴ کشور جهان شرکت داشتند که همگی مرد و اروپایی، استرالیایی یا آمریکایی بودند.

بیش از یک قرن بعد، کمیته بین‌المللی المپیک گام‌های مهمی در پذیرش فراگیری برداشته و ورزشکاران این مسابقات نژادها، ملیت‌ها، مذاهب و توانایی‌های مختلف را در بازی‌های المپیک و پارالمپیک در بر می‌گیرند.

با این حال، با نزدیک شدن به بازی‌های تابستانی آتی پاریس ۲۰۲۴، مقامات فرانسوی ناچارند گفتمان پرشوری را در مورد ارزش‌های واقعی ورزش در داخل و خارج از زمین داشته باشند.

فرانسه با توجه به دکترین بنیادین خود یعنی لائیسیته به عنوان تفسیری تندرو از سکولاریسم، یکی از معدود کشورهایی است که زنان مسلمان را از پوشیدن حجاب در فضاهای عمومی و عرصه‌های ورزشی منع می‌کند. ماه گذشته، دختران حتی از پوشیدن عبایه در مدارس منع و بسیاری از آنها به دلیل داشتن این لباس به خانه فرستاده شدند.

اکنون، یک سؤال مهم در مورد پاریس ۲۰۲۴ مطرح است: آیا فرانسه در حالی که میزبان این رقابت بین‌المللی است، به اعمال محدودیت‌هایی که بر شهروندان خود اعمال می‌کند ادامه خواهد داد؟ آیا دولت این کشور تلاش خواهد کرد تا ممنوعیت‌های خود را به ورزشکاران کشورهای دیگر نیز تعمیم دهد؟

ما در اوایل تابستان امسال و در طول جام جهانی فوتبال زنان ۲۰۲۳ در استرالیا و نیوزلند شاهد پیش نمایشی پنهانی از این درگیری قریب‌الوقوع بودیم. نهیله بنزینه، مدافع مراکشی، به عنوان اولین بازیکن فوتبالی که در جام جهانی فوتبال با حجاب بازی کرد، تاریخ‌ساز شد. با وجود اینکه بنزینه در ابتدا یک بازیکن جانشین برای بازی افتتاحیه مراکش در برابر آلمان بود، اما بعداً نقشی اساسی در تقویت خط دفاعی شیرهای اطلس (لقب تیم ملی مراکش) با عملکرد فوق‌العاده خود ایفا کرد.

المپیک،‌میزبانی پاریس و نکات ناخوشایند از ممنوعیت حجاب ورزشکاران

با این حال، در فرانسه، کانال‌های تلویزیونی جناح راست و پرهیجان مانند CNEWS و BFM TV زمینه را برای انتقاد و تحقیر نهیله بنزینه فراهم کردند.

یک حساب کاربری به نام @najourno در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۳ نوشت: اگر فمینیسم شما با دیدن زنانی که حجاب را برمی‌دارند قدرت می‌گیرد اما وقتی همان زنان مسلمان می‌خواهند خود را بپوشانند، متأثر می‌شود، پس فمینیسم شما به غیر از زنان سفیدپوست به کسی خدمت نمی‌کند.
سکولاریسم افراطی فرانسوی

فرانسه تنها کشوری در جهان است که بر اساس تفسیر خود از لائیسیته، ممنوعیت حجاب در زمین فوتبال را تأیید می‌کند. اوایل سال جاری، شورای دولتی این ممنوعیت را پس از آن که توسط فوتبالیست‌های رده‌های پایه به چالش کشیده شد، تأیید و ادعا کرد که این ممنوعیت برای جلوگیری از گیر کردن لباس در حین بازی مجاز است.

این درحالی است که از زمانی که حجاب در سال ۲۰۱۲ به یکی از لباس‌های مجاز فیفا در زمین فوتبال تبدیل شد، هرگز اتفاقی رخ نداده است که باعث درگیری شود.

در پاسخ به واکنش‌های جهانی، طرفداران این موضع فرانسه، مانند آنی سوژیر(Annie Sugier)، فیزیکدان و فمینیست مشهور فرانسوی، اغلب به ماده ۴ اساسنامه فیفا و ماده ۵۰,۲ منشور المپیک به عنوان دلیلی استناد می‌کنند که خود نهادهای ورزشی بین‌المللی توجیهاتی برای ممنوعیت حجاب در قوانین خود دارند.

موضوعی که سوژیر مطرح می‌کند، استدلالی متزلزل است. به عنوان مثال، دشوار است که ببینیم چگونه ماده ۴ اساسنامه فیفا، که هر گونه تبعیض را ممنوع می‌کند، می‌تواند به عنوان استدلالی برای ممنوعیت حجاب در زمین بازی تفسیر شود. در واقع، به طور قطع می‌توان ادعا کرد که ماده ۴ برای اجازه دادن به فوتبالیست‌ها به پوشیدن حجاب به جای ممنوعیت آن استدلال قوی‌تری است.

ماده ۵۰,۲ منشور المپیک کمی پیچیده‌تر است. در این ماده آمده است: «هیچ نوع نمایش یا تبلیغات سیاسی، مذهبی یا نژادی در هیچ مکان از محل برگزاری المپیک یا سایر مناطق مجاز نیست.»

هر کسی که اطلاعاتی حتی گذرا از تاریخ بازی‌های المپیک داشته باشد می‌داند که نمایش عقاید سیاسی و نژادی همیشه هم در سطح کشور و هم در سطح فردی وجود داشته است.

در واقع، ورزشکاران معترض اغلب برخی از بهترین و به یاد ماندنی‌ترین لحظات را در تاریخ المپیک رقم زده‌اند. به عنوان مثال، همه در سال ۱۹۶۸ سلام قدرت سیاه توسط جان کارلوس و تامی اسمیت را دیده‌اند که در اعتراض به بی‌عدالتی نژادی در آمریکا بود.

المپیک،‌میزبانی پاریس و نکات ناخوشایند از ممنوعیت حجاب ورزشکاران

حتی جنبش‌های مدرنی وجود دارند که به دنبال لغو ۵۰,۲ و ترویج فعالیت ورزشکارانی هستند که با آرمان‌های منشور المپیک مطابقت دارد.

مشکل اصلی دیگر ۵۰,۲ نامفهوم بودن آن است. دقیقاً چه چیزی به عنوان تبلیغات در این ماده معلوم شده است؟ آیا تصمیم شخصی در مورد قد لباس یک ورزشکار، آنها را به یک مبلغ مذهبی تبدیل می‌کند؟ به ادعای بسیاری از سیاستمداران فرانسوی، چنین است.
زمین بازی مکان مذهبی نیست

املی اوده کاسترا(Amelie Oudéa-Castéra)، وزیر ورزش فرانسه و مارلن شیاپا(Marlene Schiappa)، معاون سابق وزیر کشور هر دو مدعی شدند که توجیه اصلی ممنوعیت حجاب در فوتبال، خنثی کردن تبلیغ دینی است. من(نویسنده مطلب) شخصاً هنوز ندیده‌ام که فوتبالیست‌های محجبه به طور فعال در زمین بازی، هم‌تیمی یا حریف خود را به تغییر دین تشویق کنند.

علاوه بر این، هر کسی که دانشی از فوتبال فرانسه داشته باشد می‌داند که زمین فوتبال مذهبی نیست. فوتبالیست‌های مرد از همه مذاهب آشکارا قبل، حین و بعد از مسابقات دعا می‌کنند و هیچ کس تعجب نمی‌کند.

اصلاً عجیب نیست که بازیکنان کاتولیک هنگام قدم گذاشتن به زمین، صلیب روی سینه خود بکشند یا بازیکنان مسلمان پس از به ثمر رساندن گل، سجده شکرگزاری انجام دهند.

برای دهه‌ها، فوتبالیست‌های مسلمان مرد مؤمن، ریش‌ داشته و از شلوارهای بلند برای پوشاندن بدن‌شان استفاده می‌کنند، اما تکه پارچه اضافی بالای سر زنان همان چیزی است که به نظر می‌رسد این آتش (حساسیت به حجاب) را روشن کرده؛ اصل موضوع این است.

طرفداران این بحث بهانه می‌آورند که ممنوعیت حجاب، از سکولاریسم دفاع می‌کند یا حتی این موضوع به نوعی یک موضوع بهداشتی است.

اما حقیقت ناخوشایند این است که ممنوعیت حجاب در فرانسه بیشتر به دنبال وسواس در کنترل کردن زنان و محروم کردن زنان مسلمان از حق ابراز وجود است تا حفظ بی‌طرفی در ورزش.

المپیک،‌میزبانی پاریس و نکات ناخوشایند از ممنوعیت حجاب ورزشکاران

اگر چنین ممنوعیتی برای بازی‌های پاریس ۲۰۲۴ تأیید شود، می‌تواند روی چند ورزشکار کلاس جهانی تأثیر بگذارد. بازی‌های المپیک قبلی زمینه را برای ورزشکاران محجبه‌ای مانند هدایا ملک و جیانا فاروغ دارندگان مدال برنز از مصر و ابتهاج محمد، شمشیرباز آمریکایی فراهم کرد. این سه نفر در کنار بسیاری دیگر، الگوهای مثبتی برای دختران کوچک در سراسر جهان شده‌اند. اما اگر آنها به خاطر روسری خود از حضور در المپیک محروم می‌شدند هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتاد.

پس اگر فرانسه بر ممنوعیت کامل حجاب در پاریس ۲۰۲۴ اصرار کند کمیته بین‌المللی المپیک چه خواهد کرد؟ تاکنون هیچ پاسخ یا موضع رسمی صادر نشده است.

با این حال، هرچه زمان پاسخ به این سؤال طولانی‌تر شود، به ضرر زنان مسلمان در فرانسه و سراسر جهان خواهد بود؛ زنانی که در این فکر هستند که آیا جامعه بین‌المللی در این شکل از حمله به آزادی‌شان در کنار آنها خواهد بود یا خیر؟

انتهای پیام