تصاویر/ آشنایی با مساجد تاریخی مدینه منوره

به گزارش «شیعه نیوز»، مدینه جایگاه ارجمند و متعالی نزد مسلمانان دارد. مقصد هجرت پیامبر خدا (ص) نخستین پایتخت اسلام و جایگاه دعوت و انتشار این دین مبین در جهان است.

بسیاری از زائران شهر پیامبر غیر از مسجد شریف نبوی و قبرستان بقیع، سایر اماکن تاریخی و زیارتی آن را نمی شناسند.

از این رو نگاهی به مساجد تاریخی مدینه انداخته‌ایم.

مسجد المصلى (الغمامه)

این مسجد در سمت غرب مسجد پیامبر (ص) و به فاصله ۴۰۰ متری آن واقع است و نمازهای پنجگانه به جز نماز جمعه در آن برگزار می.شود.

این مسجد به مسجد المصلی شهرت یافته زیرا پیامبر (ص) نماز دو عید فطر و قربان را چندین بار در آن اقامه کرده است.

این مسجد سپس به مسجد الغمامه تغییر نام پیدا کرد و اکنون نزد مردم به این نام معروف است روایت شده که پیامبر (ص) به سوی مسجد المصلی شتافت و فرمود: این مسجد سایبان و مصلای ما برای عید فطر و قربان است. مساحت آن برای ما نه تنگ و نه کوچک است.

مسجد الامام علی بن ابی طالب (ع)

این مسجد در شمال غربی مسجد الغمامه و در فاصله ۹۰ متری آن واقع است. بنا بر برخی از کتابهای مربوط به تاریخ مدینه، پیامبر یک یا دو سال در این مسجد نماز گزارده است.

برخی از شاعران، ابیاتی درباره این مسجد سروده و به سکونت در خانه های اطراف آن اشتیاق پیدا کرده اند. اکنون مساحت این مسجد بزرگتر از مساحت مسجد اصلی است و نیز به تازگی تجدید بنا شده است.

مسجد السقیا

این مسجد در غرب مسجد شریف نبوی و در فاصله ۲۱۰۰ متری آن واقع است. مسجد سقیا با داشتن سه گنبد که بزرگترین آنها گنبد میانی است، ویژگی منحصر به فردی پیدا کرده است. در حال حاضر این مسجد در داخل محوطه ایستگاه راه آهن و در سمت جنوب آن واقع شده است. مردم عموماً به این ایستگاه راه آهن «استاسیون» می گویند.

این مسجد در محل استقرار رسول خدا(ص) به هنگام خروج از مدینه برای جنگ با مشرکان در غزوه احداث گردید. در این محل، پیامبر (ص) از نیروهایش سان دید و در همان جاست که این آیه به رسول خدا(ص) نازل گردید:« و إذ یُعدُکُمُ الله إحدى الطائفتین أنّها لکم و تودون أن غیر ذات الشوکة تکون لکم ویرید الله أن یُحق الحق بکلماته و یقطع دابر الکافرین.» هر آینه خدا شما را وعده پیروزی بر یکی از دو طایفه قافله قریش یا کاروان (شام داد و شما مایل بودید آن طایفه که شوکت و سلاحی به همراه ندارند بی رنج (جهاد) اموالشان نصیب شما شود و خدا می‌خواست صدق سخنان حق را ثابت گرداند و ریشه کافران را از بن برکند.

پیامبر(ص) در این مسجد نماز گزارد و برای مدینه برکت خداوندی را آرزو کرد. در جنوب این مسجد چاه «السقی» قرار داشت که از آن برای رسول خدا (ص) آب آورده می‌شد. اکنون اثری از این چاه یافت نمی‌شود.

مسجد المنارتین

این مسجد در غرب مسجد السقیا و در فاصله ۱۰۰۰ متری آن واقع است و در ۱۰۰ متری قبل از پمپ بنزین «العواجی» (الخضر) و در سمت راست راه قدیمی مکه قرار دارد. این مسجد اینک به حال خود رها شده و به حالت ویرانه است و امکان نماز خواندن در آن وجود ندارد. پیامبر خدا(ص) در این محل نماز گزارد و به همین سبب در آن محل مسجدی احداث گردید.

مسجد الاجابه

این مسجد در شمال شرقی مسجد نبوی و در مسافت تقریباً ۶۵۰ متری آن واقع است. اسم «الاجابه» همچنین بر خیابانی اطلاق می شود که خیابان «الستین» از نزدیکی آن می گذرد. این مسجد به بنی معاویه که از طایفه اوس می‌باشند، تعلق داشته و به نام آنها شناخته می شده است اما اکنون به مسجد الاجابه مشهور است زیرا خداوند متعال در این مسجد دعای پیامبرش را اجابت کرد.

روایت شده است روزی پیامبر (ص) از این محل می گذشت، پس وارد مسجد شد و دو رکعت نماز گزارد. ما نیز همراه او نماز گزاردیم. سپس دعای خود را طول داد و بعد از آن رو به ما کرد و فرمود: از پروردگارم سه چیز خواستم. دو چیز را اجابت نمود و یک چیز را دریغ کرد.

از خدا خواستم امت مرا با خشکسالی هلاک نکند. اجابت کرد و از او خواستم است مرا با غرق کردن هلاک ننماید، پس اجابت فرمود. خواسته سومم این بود که خودشان را میان خود قرار ندهند، پس دریغ نمود».

این مسجد در دوره های متعدد مورد اهتمام بوده و مکرر نوسازی گردیده است.

به علاوه اینکه گفته شده مباهله میان پیامبر (ص) و مسیحیان نجران در این مسجد به وقوع پیوست به طوری که خداوند متعال به رسولش دستور داد تا آنها را نفرین کند ولی آنان در آخرین لحظات از نفرین متقابل خودداری ورزیدند.

مسجد السجده یا البحیر یا ابوذر

این مسجد حدود ۵۵۰ متر از شمال مسجد نبوی فاصله دارد و در آخر خیابان ابوذر که به خیابان قدیم فرودگاه ارتباط دارد، واقع است. نام اصلی این مسجد، مسجد السجده است.

علت این نامگذاری آن است که پیامبر(ص) در این مسجد دو رکعت نماز خواند و در رکعت دوم سجده اش را طول داد به طوری که اصحاب گمان بردند وی جان به جان آفرین تسلیم کرده است. وقتی که از سجده برخاست، فرمود: جبرئیل نزد من آمد و گفت: هر کس از امت تو بر تو صلوات بفرستد خداوند بر او ده صلوات می فرستد و ده بار درجات او را بالا می برد.

سپس نام البحیر بر این مسجد اطلاق شد. البحیر نام باغی است که مسجد در کنار آن قرار دارد. سرانجام به مرور زمان این اسم به بوته فراموشی سپرده شد و در حال حاضر به نام مسجد ابوذر معروف است. شاید این نامگذاری به دلیل قرار گرفتن آن در خیابانی به همین نام باشد.