آیا انفاق مهمتر از حج است؟

به گزارش «شیعه نیوز»،  رسیدگی به فقرا مطلبی است که معصومین بارها و با بیانهای متنوع بر آن تاکید ورزیده‌اند افزون بر آنکه به حاجی توصیه شده است در مسیر حج به فقراء رسیدگی کند و ثواب بخشش و کمک به فقیر پاداشی مضاعف قرار داده شده است. امام صادق علیه السّلام فرمود: کسى که یک درهم در حجّ انفاق کند، براى او بهتر از صد هزار درهمى است که در راه حقّى انفاق نماید.

اسلام دینی جامع است؛ هم به دنیا اهمیت می‌دهد و هم به آخرت، هم رسیدگی نیازمندان را مورد توجه قرار می‌دهد و هم به عبادتی مانند حج توجه می کند. همانطور که به نماز اهمیت می‌دهد، رسیدگی به پدر و مادر را مورد تأکید قرار می‌دهد. هیچ وقت تکلیفی فدای تکلیف دیگری نمی شود. همان طور که رسیدگی به فقیر مطلوب خدای متعال است عبادت حج نیز مطلوب او است.

ارزش و اهمیت رسیدگی به فقراء انکار ناپذیر است اما اگر کسی ثواب دستگیری از فقیر را در همه حال برتر از حج می‌داند نشانه جهل و بی‌معرفتی او نسبت به حج است.

مردى به حضور پیغمبر اکرم صلى الله علیه و آله شرفیاب شد و این، موقعى بود که آن حضرت فراغت از اعمال حج پیدا کرده بود. عرض کرد: یا رسول اللَّه! من به قصد حج، از خانه خارج شدم، ولى مانعى پیش آمد و موفق به انجام حج نشدم؛ من مردى ثروتمندم و مال فراوان دارم؛ دستورالعملى بفرمایید که با انجام آن، به ثواب حج نایل شوم. رسول خدا صلى الله علیه و آله، توجّهى به کوه ابوقبیس کردند و فرمودند: اگر تو به قدر این کوه، مالک طلا باشى و تمام آن را در راه خدا انفاق کنى، به اجر و ثوابى که شخص حاج رسیده است، نخواهى رسید. (1)

به خاطر اهمیت حج است که امام مجتبی علیه السلام کریم آل رسول، پناه نیازمندان و فقراء؛ بیست بار پیاده به سفر خانه خدا می‌روند. (2) کسی که مهمانسرای خیریه در مدینه داشت، کسی که هر درمانده، فقیر و بیچاره‌ای آدرس منزلش را می‌دانست و کسی از خانه او ناامید بر نمی‌گشت.

اهمیت حج به اندازه‌ای که معصومین صلوات الله‌علیهم شیعیان را تشویق می‌کردند که پول قرض کرده به زیارت خانه خدا بروند.(3) اما گاهی ممکن است که شرایطی پیش آید که انسان باید رسیدگی به حال یک فقیر را مقدم بدارد؛ مانند اینکه کسی حج واجب خود را انجام داده است و فقیر در همسایگی او احتیاج مبرم به پول دارد که در این صورت با توجه به شرایط تصمیم متناسب اتخاذ می‌شود.

رسیدگی به فقراء مطلبی است که معصومین بارها و با بیانهای متنوع بر آن تاکید ورزیده‌اند افزون بر آنکه به حاجی توصیه شده است در مسیر حج به فقراء رسیدگی کند و ثواب بخشش و کمک به فقیر پاداشی مضاعف قرار داده شده است. امام صادق علیه السّلام فرمود: کسى که یک درهم در حجّ انفاق کند، براى او بهتر از صد هزار درهمى است که در راه حقّى انفاق نماید.

برخی بزرگان بر این باورند یکی از حکمتهای وجوب حج رسیدگی به حال نیازمندان است و در دل «حج» رسیدگی به نیازمندان نهادینه شده است و کسی که اعمال حج را انجام می‌دهد به صورت خودکار، به فقرا نیز رسیدگی می‌کند و شاهد نخست اینکه عمل ذبح قربانی در منی انجام می‌شود و گوشت آن به فقرا داده شود و هر ساله میلیونها گوسفند ذبح می‌شود تا در اختیار فقرا قرار گیرد و به کشورهای اسلامی آفریقا صادر می‌شود و هر ساله افراد گرسنه بسیاری از این رهگذر سیر می‌شوند گرچه می‌توان تدابیر سنجیده‌تری اتخاذ کرد تا از این ظرفیت حج استفاده بهتری شود.

شاهد دوم اینکه وقتی حاجی «محرمات احرام» را مرتکب شود غالباً باید کفاره‌ای مانند شتر، گاو یا گوسفند به فقیر بدهد. بنابراین از این رهگذر نیز فقرا بهره مند می‌شوند.

جالب اینکه بدانید بیشترین رسیدگی به فقراء در ایام حج توسط حجاج انجام می‌شود. بسیاری از فقرای کشورهای آفریقایی به هر مشکلی خود را حج می‌رسانند تا خرج سال خود را در این ایام بدست آورند.

اما بی تفاوتی و بی توجهی عده ای نسبت به فقراء و نیازمندان که بر کسی پوشیده نیست، موجب محرومیت و کم بهره‌گی آنان از فیوضات حج می‌شود.

افزون بر آن حج آثار و برکات فراوان دنیوی و اخروی دارد که نمایش وحدت و اقتدار مسلمانان بخشی از آن است.
پی‌نوشت

1. الکافی، جلد 4، ص 258، حدیث 25.

2. علل الشرائع ، ج‏2 ، ص447.

3. تفصیل وسائل الشیعه إلى تحصیل مسائل الشریعه،ج11، ص : 93، باب 38.

انتهای پیام