دعای روز دوم/خشنودی خدا یا خشنودی مردم؟

SHIA-NEWS شيعه نيوز:

به گزارش «شيعه نيوز» به نقل از مرکز خبر حوزه ، ضمن قبولی طاعات و عبادات شرح دعای روز دوم را که به صورت اختصاصی در اختیار دارد تقدیم روزه داران ارجمند می کند.

*دعای روز دوم
اللَّهُمَّ قَرِّبْنِي فِيهِ إِلَى مَرْضَاتِكَ وَ جَنِّبْنِي فِيهِ مِنْ سَخَطِكَ وَ نَقِمَاتِكَ وَ وَفِّقْنِي فِيهِ لِقِرَاءَةِ آيَاتِكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِين، كليات مفاتيح الجنان، ص: 239

خدایا در این روز مرا به خشنودی‌هایت نزدیک گردان، و از خشم و عقوبت‌های خود دور کن و به قرائت آیات خود موفق بدار  به رحمتت ای مهربانترین مهربانان.

خدایا در این روز مرا به خوشنودی هایت نزدیک کن، یعنی مرا به اموری نزدیک کن که باعث خشنودیت می‌شود.

* خشنودی خالق یا مخلوق
در یک تقسیم، تاریخ دو فرایند را طی کرده است. عده‌ای دنبال خشنودی خالق و عده‌ای دنبال خشنودی مخلوق بودند. آن عده از افرادی که دنبال خشنودی خالق بودند، قرآن از آنها تمجید کرده است و می‌فرماید: وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يَشْري نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ اللَّهُ رَؤُفٌ بِالْعِبادِ (سوره بقره،‌آیه 207)؛ از میان مردم کسانی هستند که جان خود را در جستجوی خدا می‌فروشند. که در وصف حضرت امیرالمؤمنین (عليه السلام) در شب لیلة المبیت نازل شده و آن حضرت، در بستر پیامبر (صلي الله عليه و آله) خوابیدند، تا خطر کشته شدن رسول خدا با جان و دل بخرند.

در جای دیگر خداوند می‌‌فرماید: وَ مَثَلُ الَّذينَ يُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ وَ تَثْبيتاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ كَمَثَلِ جَنَّةٍ بِرَبْوَةٍ أَصابَها وابِلٌ فَآتَتْ أُكُلَها ضِعْفَيْنِ فَإِنْ لَمْ يُصِبْها وابِلٌ فَطَلٌّ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ، (سوره بقره، آیه 265)؛ کسانی که انفاق می‌کنند، ولی به دنبال خشنودی خداوند متعال هستند.

یا در جای دیگر می‌فرماید: لا خَيْرَ في‏ كَثيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلاَّ مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللَّهِ فَسَوْفَ نُؤْتيهِ أَجْراً عَظيماً (سوره نساء، آیه 114)؛ کسی که به خاطر خشنودی خدا آن کارها را انجام دهد ما اجر عظیم به او خواهیم داد.

* هدف ما جلب رضایت خداست
همه فروشندگان و صنعت‌گران در تبلیغات تولیدی خود می‌نویسند: «هدف ما جلب رضایت شماست»،‌ ولی در طول عمر خودم فقط در یک ساندویچی در شهر اصفهان دیدم نوشته بود: «هدف ما جلب رضایت خداست».

گاهی رضایت مردم در طول رضایت خداوند قرار دارد.چه زیباست که انسان هم رضایت خدا و هم رضایت خلق خدا را به دست آورد. مثلاً پدر و مادر به فرزند خود توصیه مشروع می کنند. انجام این امر هم رضایت خدا و هم رضایت خلق خدا را به دنبال دارد.

ولی گاهی رضایت خلق با رضایت خداوند در تضاد است. امیرالمؤمنین (عليه السلام) می‌فرماید: لا طَاعَةَ لِمَخْلُوقٍ فِي مَعْصِيَةِ الْخَالِقِ، أمالي الصدوق، ص370، در جایی که معصیت خداوند را به دنبال داشته باشد طاعتی برای مخلوق نیست.

 در صورتی که اطاعت کردن مخلوق با اطاعت خالق در تضاد باشد باید رضایت خدا در نظر گرفته شود.

خداوند متعال می‌فرماید: وَ وَصَّيْنَا الْإِنْسانَ بِوالِدَيْهِ حُسْناً وَ إِنْ جاهَداكَ لِتُشْرِكَ بي‏ ما لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما إِلَيَّ مَرْجِعُكُمْ فَأُنَبِّئُكُمْ بِما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ (سوره عنکبوت، آیه 8)؛ اگر پدر و مادر مشرک باشند و تلاش کنند که برای من همتایی قائل شوند که به آن علم نداری، از آن ها پیروی نکن.

* سکولار، بی‌توجه به رضایت خدا
از زمانی که دمکراسی در دنیا به وجود آمده است، رضایت خدا، فدای رضایت مردم شده است. به خواست مردم توجه می‌شود، ولی به خواست خدا بی‌توجهی صورت می‌گیرد.

دمکراسی غربی و سکولار، متکی به خواست مردم می‌باشد و اصلاً به خواست خداوند توجه ندارد و این تفاوت عمیق نگرش دینی به اداره جامعه، می‌باشد، که علاوه بر توجه عمیق به خداباوری به ابعاد زندگی بشری نیز توجه دارد.

قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص مَنْ طَلَبَ مَرْضَاةَ النَّاسِ بِمَا يُسْخِطُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ كَانَ حَامِدُهُ مِنَ النَّاسِ ذَامّاً وَ مَنْ آثَرَ طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِمَا يُغْضِبُ النَّاسَ كَفَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ عَدَاوَةَ كُلِّ عَدُوٍّ وَ حَسَدَ كُلِّ حَاسِدٍ وَ بَغْيَ كُلِّ بَاغٍ وَ كَانَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ نَاصِراً وَ ظَهِيرا، إرشاد القلوب إلى الصواب، ج‏1، ص: 179؛ پیامبر اکرم (صلي الله عليه و آله) می‌فرماید: کسی که برای خشنودی مردم خدا را به غضب درمی‌آورد، در این صورت حتی ستایشگران او نیز این فرد را مذمت می‌کنند. چون رضایت خدا را فروخته و رضایت مردم را خریده و آثار وضعی آن دوری از عنایت خداست، در این حالت رضایت مردم تبدیل به خشم می‌شود، مثلاً رأی‌دهندگان به او تبدیل به مخالفین می‌شوند.

در قسمت دوم این حدیث پیامبر (صلي الله عليه و آله) می‌ فرماید: کسی که طاعت خدا را در نظر بگیرد، گر چه به بهای خشم مردم باشد و خدا او را از دشمنی دشمنان و حسد حسودان و از ظلم، ظلم‌کنندگان کفایت می‌کند و خداوند یاور و پشتیبان او است.

مهم این است که رضایت خدا به دست آید و در فکر این هم نباشیم که مردم راضی هستند یا نه.

* توصیه شیخ‌عباس صفایی به فرزندش
آیت‌الله شیخ عباس صفایی(ره) به فرزندش در صحن حرم حضرت معصومه (سلام الله عليها) با چشم گریان گفته بودند. در فکر به دست‌آوردن رضایت مردم نباش. چون در روایت آمده است رضایت مردم را نمی‌توان به دست آورد، به فکر رضایت خدا باش که او سریع‌الرضا می‌باشد. ولی مردم سریع‌الرضا نیستند. گاهی به شخصی گفته می‌شود: مرا حلال کن، می‌گوید: تا زنده هستم تو را حلال نمی‌کنم، اما به محض این که در خانه خداوند، استغفار کردی، خدا زود راضی می‌شود چون‌که رئوف است.

* سه چیز سبب خشنودی خداست
ثَلَاثٌ يُبَلِّغْنَ بِالْعَبْدِ رِضْوَانَ اللَّهِ- كَثْرَةُ الِاسْتِغْفَارِ وَ خَفْضُ الْجَانِبِ وَ كَثْرَةُ الصَّدَقَةِ، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‏75، ص81؛ حضرت فرمودند: سه چیز باعث می‌شود که بنده به خشنودی خداوند دست پیدا کند؛ زیاد استغفار کردن، فروتنی و تواضع و زیاد صدقه‌دادن.

حضرت علی (عليه السلام) می‌فرماید: مَنْ أَسْخَطَ بَدَنَهُ أَرْضَى رَبَّهُ وَ مَنْ لَمْ يُسْخِطْ بَدَنَهُ عَصَى رَبَّهُ، بحار ج67 ص312. حضرت فرمودند: کسی که بدن خود را به خشم درآورد، خدا را راضی کرده است و کسی که بدنش را به خشم درنیاورد،‌خدا را نافرمانی کرده است. مثلاً بدن انسان در روزه‌های ماه رمضان (تابستان) تمنای آب سرد دارد تا بنوشد، اما وقتی که ما این بدن را به خشم دربیاوریم و برای اطاعت الهی روزه‌داری کنیم، رضایت خدا را به دست آورده‌ایم.

یا حضرت می‌فرماید: رِضَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ مَقْرُونٌ بِطَاعَتِهِ. رضایت خداوند تعالی، ‌مقرون به طاعت او می‌باشد. تصنيف غرر الحكم و درر الكلم، ص: 182؛

اِنَّ أَرْضَاكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَسْبَغُكُمْ عَلَى عِيَالِهِ  بحار الأنوار، ج‏75، ص: 136؛ امام سجاد (عليه السلام) فرمود: راضی‌ترین فرد، نزد خداوند کسی است که به اهل و عیالش وسعت و گشایش قرار دهد. نان خور و زیردست خود را در تنگنا قرار نمی‌دهد.

* فراز دیگری از دعا روز دوم
«و جنّبنی فیه من سخطک و نقماتک» خدایا مرا از خشم و عقوبت‌های خودت دور بدار.

در مرحله نخست باید بدانیم چه اموری باعث خشم و غضب خدا می‌شود؟

در حدیث قدسی آمده است کسی که گناه کند متعرض خشم خدا شده است.

«ووفقنی فیه لقرائة آیاتک» خدایا ما را موفق کن به قرائت آیات قرآن خود. یکی از شاخصه‌هایی که در زندگی علما به وضوح دیده می‌شود، قرائت قرآن است.

در روایات و منابع دینی نیز بر ارزش قرائت و تدبر در قرآن کریم توصیه شده است و آن را مسیر رستگاری و سعادت دنیوی فرد، قلمداد نموده است.

امام رضا (عليه السلام) در هر سه روز یک ختم قرآن می‌کردند یا حضرت نفیسه خاتون، همسر اسحاق از نوادگان امام حسن‌مجتبی (عليه السلام) در مصر قبری برای خود کندند و در قبر خود 6هزار بار ختم قرآن کردند.

* رفع گرفتاری با قرآن
استاد آیت‌الله کشمیری‌(ره) فرمودند: در خانه قبلی (کوچه آبشار قم)، یک نفر از کسانی که تدریس علوم دینی می‌کرد نزدم آمد. او گرفتاری داشت و از زنش ناراحت بود. از من دوائی برای رفع این گرفتاری خواست. گفتم: شما قرآن بخوانید قضیه حل می‌شود. آن اهل دانش گفت: دو سال است لای قرآن را باز نکرده بودم!

* قرائت قرآن در خواب
مرحوم آیت‌الله حاج میرزا عبدالعلی تهرانی از بزرگان علم اخلاق می‌گوید: مرحوم حاج شیخ عبدالنقی نوری هر وقت می‌خوابید قرآن تلاوت می‌کرد. اشخاص نزدیک به ایشان می‌دیدند؛ گاهی اوقات گیر می‌کرد و نمی‌توانست ادامه دهد در این هنگام از خواب بیدار می‌شد و سراغ قرآن می‌رفت و آن را باز می‌کرد و آنجایی که مانده بود از روی قرآن می‌خواند. این حالت بر اثر زیادی انس با قرآن به وجود می‌آید، یعنی انسان به درجه‌ای می‌رسد که قرآن برای او ملکه می‌شود و حتی بدنش را در اختیار می‌گیرد و در خواب هم همان ملکه قرآنی تجلی می‌کند.