لبنان در معرض خطر موج ششم مهاجرت

به گزارش «شیعه نیوز»، لبنان تاکنون شاهد پنج موج مهاجرت بوده است که نخستین آن ابتدای قرن بیستم و با آغاز جنگ اول جهانی رخ داد و در سال ۱۹۱۴ میلادی چند ده هزار لبنانی به ۲ قاره آمریکا و آسیا- اقیانوسیه مهاجرت کردند.

موج دوم به پیش از آغاز جنگ دوم جهانی باز می گردد که همزمان با تشدید اختلاف ها و نزاع های داخلی بود که چند هزار نفر از مردم لبنان به آمریکای شمالی و برخی کشورهای غرب آفریقا مهاجرت کردند.

موج سوم مربوط به سال های جنگ داخلی (۱۹۹۰-۱۹۷۵) است که نزدیک به ۸۵۰ هزار لبنانی و نیروی انسانی کارآمد از همه ی طایفه های لبنان برای همیشه زندگی در دیگر کشورها به ویژه کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی را برگزیدند.

موج چهارم مهاجرت به دهه ی آخر قرن بیستم و دوره ی پس از پایان یافتن جنگ داخلی و بروز بحران های اقتصادی واجتماعی باز می گردد. در این سال ها نزدیک به ۵۰۰ هزار نفر به کانادا، استرالیا، فرانسه، آلمان و برخی از کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس مهاجرت کردند.

در گزارش مرکز پژوهش های توسعه ی لبنان که به تازگی منتشر شده آمده است که در آغاز سده ی بیست و یکم میلادی دولت وقت لبنان سیاست تازه ای در پیش گرفت و از سال ۲۰۰۰ با سرمایه گذاری در بخش گردشگری و تشویق بخش خصوصی کوشید با ایجاد فرصت های شغلی از نرخ بیکاری و به دنبال آن از میزان مهاجرت بکاهد.

بر پایه ی این گزارش، این سیاست به مدت ۱۰ سال جواب داد زیرا لبنان شاهد رشد اقتصادی بود اما از پایان سال ۲۰۰۹ موج پنجم مهاجرت آغاز شد.

آمار و گزارشی که ماهنامه ی لبنانی “الدولیه للمعلومات” یا “اطلاعات بین المللی” چاپ بیروت منتشر کرده نگران کننده است و نشان می دهد شمار مهاجرین از لبنان بین سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ میلادی به بیش از ۸۰۰ هزار نفر رسید که نیمی از آن ها به دلایل امنیتی و سیاسی و نیمی از آن ها به دلایل اقتصادی و تجاری از این کشور مهاجرت کرده اند.

برپایه این گزارش ۳۴ هزار لبنانی در سال ۲۰۱۸ از این کشور خارج شده و به آن بازنگشته اند. این آمار در مقایسه با سال ۲۰۱۷ که ۱۸ هزار نفر و نیز در مقایسه با سال ۲۰۱۶ که ۱۱ هزار نفر از لبنان مهاجرت کرده اند، افزایش نشان می دهد. این یک شاخص نگران کننده به شمار می رود زیرا اکثر مهاجرت کنندگان از قشر جوان هستند.

در اثر امواج مهاجرت ها، اکنون شمار شهروندان ساکن لبنان معادل یک سوم لبنانی های خارج از کشور است که از دهه های ابتدایی قرن بیستم تا دهه های ابتدایی سده بیست و یکم میلادی به خارج از لبنان رفتند. در زمان حاضر ۳۳ درصد از ساکنان این کشور، غیر لبنانی اند و از ۶ میلیون جمعیت کنونی لبنان ۲ میلیون پناهنده ی فلسطینی و سوری هستند و این، درصد بالایی است که تاکنون هیچ کشوری شاهد آن نبوده است.

پژوهشگر لبنانی “جاسم عجاقه” به ماهنامه ی «الدولیه للمعلومات» گفته است: عوامل مهاجرت در لبنان سیاسی، امنیتی، اقتصادی و تجاری است. این عوامل بعد از پایان جنگ داخلی لبنان در سال ۱۹۹۰ میلادی فقط اقتصادی بود و باعث شد بسیاری از مردم لبنان به کشورهای عربی و آفریقایی مهاجرت کنند. بخشی از آن ها سرمایه های خود را برای ادامه زندگی به لبنان بازگرداندند اما موج مهاجرت تا پایان قرن بیستم متوقف نشد.
عجاقه افزود: میانگین مهاجرت در سال های ۲۰۰۹ تا ابتدای ۲۰۱۹ به دلیل بحران امنیتی و بمب گذاری ها و نیز بحران سیاسی کاهش نیافت.

از میانه ی سال ۲۰۱۹ میلادی به دلیل بیکاری، اوضاع بد معیشتی و اخراج هزاران کارمند و کارگر از شرکت های خصوصی، بسیاری از جوانان لبنان به مهاجرت فکر کرده اند. با تعمیق و گسترش بحران اقتصادی و سیاسی و آغاز جنبش اعتراضی در سه ماه پیش، موج ششم مهاجرت ، لبنان را تهدید می کند و میزان مهاجرت در درجه “هشدار بسیار بالا” قرار گرفته است .