آیا حقیقت حضرت علی ( علیه السلام ) ازلی است؟

شیعه نیوز:
پرسش
آیا این سخن صحیح است که حقیقت حضرت علی ( علیه السلام ) ازلی است؟
پاسخ اجمالی
معنای ازلی بودن این است که موجودی در گذشته، سابقه عدم (نبود) نداشته باشد؛[1] یعنی همیشه وجود داشته است.

منظور از حقیقت حضرت علی ( علیه السلام )، اگر وجود مادی ایشان باشد روشن است که وجود مادی ایشان ازلی نیست ولی اگر منظور از حقیقت، وجود نوری و به بیان دیگر وجود عند العلة باشد می توان گفت وجود ایشان ازلی است البته روشن است که ماسوی الله چون اصل وجودشان تبعی و سایه ای است قهرا تمام صفات آنها از جمله ازلیت آنها نیز تبعی و سایه ای خواهد بود و بر اساس جهان بینی توحیدی فقط وجود خداوند متعال و اوصاف وی ذاتی و اصلی است و بقیه در وجود و اوصاف خود محتاج به خداوند و وابسته به او هستند و اگر غیر از خداوند موجودی ازلی بود قهرا احتیاج و وابستگی او به خداوند از همه بیشتر است و از ازل محتاج خداوند است.

چهارده نور پاک یعنی محمد ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و اهل بیت ( علیه السلام ) آن حضرت مظهر تام و تمام صفات خداوند هستند که با شناخت آنها کامل ترین شناخت نسبت به خداوند میسّر می شود. حضرات معصومین ( علیه السلام ) هر چند از مخلوقات هستند ولی به لحاظ وجود نوری و تحقق عند العلة می توانند ازلی ظلی و سایه ای باشند؛بنابراین روایاتی که بیان می دارد آنها اولین نور و مخلوق بودند منافات با ازلیت وجود نوری آنها ندارد مانند این روایت که حضرت امام باقر ( علیه السلام ) به جابربن عبدالله فرمود: "اولین مخلوق، حقیقت محمدی ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و معصومین است".[2]

یا حضرت امام رضا ( علیه السلام ) می فرماید: "اولین چیزی که خدای متعال خلق فرمود، ارواح ما است".[3]

[1] . مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش عقاید، ج 1، ص 60، شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1378.
[2] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج 61، ص 142، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1404ق.
[3] . بحارالانوار، ج 57، ص 58.

T