بهداشت و نظافت حرم مکی شریف + تصوير

3- بعضی از کارگران بخش مطاف (فضای طواف پیرامون کعبه) سراغ رحل های قرآن رفته و آن ها را از آن حیاط مطاف برداشته و در بخش قدیمی حرم قرار می دهند. (حرم قدیمی جایی است که نور آن زرد رنگ بوده و در مرمر دیوار آن خط های سیاه وجود دارد)
4- جمع نمودن سطل های زباله موجود در محوطه ی مطاف و در کنار پشته های سجاده گرد می آورند.
5- شستشوی محوطه ی مطاف.

دسته ی دوم

کار دسته ی دوم بلافاصله بعد از نماز عصر آغاز شده و تقریباً تا ساعت 11 شب به طول می انجامد.
وظایف این دسته به طور هلاصه از قرار زیر می باشد:

1- بعد از نماز عصر: کارگران بی درنگ شروع به شستن محوطه ی مطاف می کنند.
2- گستردن فرش و سجاده در محوطه ی پیرامون كعبه ( مطاف ).
3- قرار دادن رحل های قرائت قرآن و توزیع آن ها در صحن مطاف.
4- جاروکشیدن کامل سجاده های مطاف بوسیله ی جارو برقی.
5- توزيع سطل های زباله در بین صف های مطاف.
6- دور کردن پسمانده ها و اشیاء بر جا مانده بعد از نماز مغرب و بوسیله ی ماشین های برقی به خارج از محوطه ی حرم.
7- شستن دوباره ی صحن مطاف در حدود ساعت ده و نیم شب.

دسته سوم

کار این دسته تقریباً از ساعت 11 شب شروع شده و تا نماز صبح تداوم می یابد و بعد از آن وظایف روز جدید را به دسته ی اول محول می نمایند.

وظایف این دسته خلاصه وار این چنین است:

1- شستن بخش مسعي
2- انداختن سجاده ها در مطاف شرقي.
3- شستشوی کف محوطه
4- شستن صحن مطاف در ساعت یک و نیم صبح.
ملاحظه:
هر دسته این سه گروه، لازم است یک بار کار شستشو را انجام دهند ( شستشوی مطاف که همان حیاط داخلی پیرامون كعبه است )

*
شستن مطاف
در هر شبانه روز محوطه ی مطاف سه بار (هر بار توسط یکی از دسته ها) و به یکی از شیوه های زیر شسته می شود:
طريقه ی اول:
با استفاده از دستگاه های شستشو:
الف- دستگاه های شستشو در محوطه ی پشتی و جلویی صحن مطاف استقرار می یابند.
ب‌- دو دستگاه شستشو به سمت داخل حجر اسماعيل و برای شستشوی حجر رفته و به کمک دو نفر از کارگران با استفاده از برس های مخصوص و یک کارگر دیگر که آب پاشیده و سپس کف آن جا را خشک می کنند و سپس در حجر اسماعیل گلاب قرار می دهند.
ج- پس از آن دستگاه ها در راهروی عمره جمع می شوند و سپس با هم تا نزدیک کعبه برده می شوند و دور کعبه با نوار امنیتی بسته می شود و دستگاه ها به صورت دورانی دور کعبه و کل محوطه ی مطاف را شستشو می دهند.

طريقه ی دوم:
استفاده از دستگاه های شوینده که به شیوه ماشینی و به سرعت صورت می گیرد به گونه ای که باعث معطل ماندن و تأخیر طواف کنندگان نشده و عملیات شستشو سی دقیقه طول می کشد.

در شیوه ی نخست محوطه ی مطاف خیس می شد .

شستشوی سطح

سطح هر روز یک بار و توسط دسته ی سوم شستشو می یابد.

شستشوی بدروم

شستشوی بدروم سه بار در هفته و توسط دسته ی دوم انجام می پذیرد.

شستشوی مسعي (محل سعي)

شستشوی مسعي به صورت هرروز و بوسیله ی دسته ی سوم انجام می گیرد .

گروه های کمکی اضافی

1- گروه بخش های معماری داخل حرم:

گروه ویژه ی نظافت بخش های معماری داخل حرم وظایف زیر را به عهده دارد:
1- نظافت ستون ها و دیوارها.
2- نظافت سقف ها، گنبدها، زیورآلات و لوسترها.
3- نظافت نرده های مرمرین و رنگ کاری شده ی صحن مطاف.

و این کار با استفاده از بالابرهای (پله های) برقی صورت می گیرد.

2- گروه سالن های آبخوری مطاف شرقي:

گروهی مخصوص نظافت پله های برقی در داخل حرم وجود دارد که کارهای زیر را انجام می دهد:
پاک کردن و گردگیری پله برقی.

4- گروه مناره ها: 

گروه ویژه ی مناره های داخل حرم اعمال زیر را به عهده دارد:

1- شستشوی راه پله ی مناره.
2- شستشوی پنجره ها، درها و روزنه ها.
3- شستشوی بالکن مناره.
4- زدودن فضولات کبوترها.
5- پاشیدن اسپری حشره کش.

5- گروه بخش بلندگوي جنوبي 

با توجه به اینکه در حال حاضر در بلندگوي جنوبي نماز ظهر و دیگر نمازها در صورت بارش باران و اینکه مهمانان دول دیگر از قبیل رؤسای جمهور و نمایندگان آن جا می روند، گروهی را جهت به انجام رسانیدن نظافت همه ی بخش های معماری آن اختصاص داده اند که شامل دو کارگر بوده و وظایف زیر را به عهده دارند:

1- دستمال کشیدن بر همه ی ستون های بلندگوي جنوبي به طور ویژه و مکان قرار گرفتن پادشاه به صورت عام.
2- گردگیری سقف ها و گچکاری ها.
3- نظافت دیواره ی فاصل بين حرم قديم و جديد (موزائيكی).
4- نظافت میله های راه پله ها و زدودن لکه های بعد از شستشوی روزانه ی آن ها.
5- نظافت نرده های مرمری و رنگکاری شده ی بلندگوي جنوبي مشرف بر مطاف.
6- نظافت راه پله ی مكبريه ی منتهی به اتاق کنترل و طبقه ی پادشاهی.
7- نظافت میله های راه پله ی منتهی به مطاف، جایی که امام جماعت برای ادای نماز میت از آن جا پایین می آید.
8- برق انداختن شیشه های مكبريه ی جنوبي. این کار به صورت روزانه و توسط دسته ی اول انجام می شود.


6- گروه شستشوی راه پله: 

با توجه به اهمیت راه پله ی مسجدالحرام گروهی متشکل از چهارده کارگر راه پله ی مذکور تعیین شده است که نظافت، زدودن رسوبات و لکه ها و املاح زا از آن به عهده دارند.

7- گروه شستشوی درب ها: