آیا عقاید شیعه امامیه با عقاید غلات نسبتى دارد؟

به گزارش «شیعه نیوز»، فرقه هاى غلوّ کننده در حق ائمه علیهم السلام شیعه نیستند، هر چند خود را به شیعه نسبت دهند. ائمه از اهل بیت(علیهم السلام) نیز پیروان خود را از تفریط و غلوّ برحذر داشته اند. پس فرقه هاى منقرض شده اى همچون خطابیه، مغیریه و غیر این ها که از غُلات بودند، در حقیقت شیعه نیستند. سخن امیرالمومنین(علیه السلام) در شناساندن ائمه اهل بیت(علیهم السلام) در این مورد کافى است.

آنچه در پی می آید متن پرسش و پاسخ درباره نسبت عقاید شیعه امامیه به عقاید غلات است:
پرسش : آیا عقاید شیعه امامیه با عقاید غلات نسبتى دارد؟

پاسخ اجمالی: وصف امام به عصمت، اعلمیت و افضلیت، معنایى جز این ندارد که آنان بندگان مخلص خدایند که عنایت الهى شامل آنها شده و آنان را پیشوایانى قرار داده است که به امر خدا هدایت مى کنند. اما فرقه هاى منقرض شده اى همچون خطابیه، مغیریه و … ، که از غُلات بودند، در حقیقت شیعه نیستند. و ائمه(علیهم السلام) نیز از آنان بیزاری جسته و فرموده اند: «خداوندا به آستانت بیزارى مى جویم از کسانى که براى ما آن چه حقّ ما نیست ادعا مى کنند، و در باره ما چیزى مى گویند که خودمان در باره خویش نگفته ایم».

پاسخ تفصیلی: وصف امام به این که داراى عصمت، اعلمیت و افضلیت است، معنایى جز این ندارد که آنان بندگان مخلص خدایند که عنایت الهى شامل آنان شده و او چون افراد را بهتر مى شناسد، آنان را پیشوایانى قرار داده است که به امر خداهدایت مى کنند، در همان حال بندگان مکرّم الهى اند، او را نافرمانى نمى کنند و به فرمان او عمل مى کنند. پس هر کس در حق آنان افراط و تفریط و غلوّ کند، گمراه است.

پس فرقه هاى غلوّ کننده در حق آنان شیعه نیستند، هر چند خود را به شیعه نسبت دهند. ائمه از اهل بیت(علیهم السلام) نیز پیروان خود را از تفریط و غلوّ برحذر داشته اند. پس فرقه هاى منقرض شده اى همچون خطابیه، مغیریه و غیر این ها که از غُلات بودند، در حقیقت شیعه نیستند. سخن امیرالمومنین(علیه السلام) در شناساندن ائمه اهل بیت(علیهم السلام) در این مورد کافى است:
«هیچ کس از این امت، با آل محمد(صلى الله علیه وآله) قیاس نمى شود و هرگز آنان که از نعمت وجود آنان پیوسته برخوردار بوده اند، با آنان برابر نیستند، آنان پایه دین و ستون یقین اند. غلوّ کننده به آنان بر مى گردد ؛ و از پى در آینده به آنان مى پیوندد ؛ و ویژگى هاى حق ولایتبراى آنان است و وصایت و وراثت در این خاندان است».(۱)

افزون بر این، امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) دعایى دارد که جایگاه و موضع ائمه اهل بیت را نسبت به غُلات روشن مى کند، حضرت در دعایش چنین دارد:
«خداوندا، من از حول و قوه، برى هستم. هیچ قدرت و نیرویى جز از تو نیست، خداوندا به تو پناه مى برم و به آستانت بیزارى مى جویم از کسانى که براى ما آن چه حقّ ما نیست ادعا مى کنند. خدایا من به درگاهت بیزارى مى جویم از آنان که در باره ما چیزى مى گویند که خودمان در باره خویش نگفته ایم. خداوندا، آفرینش براى تو و روزى از سوى توست، تنها تو را مى پرستیم و تنها از تو یارى مى طلبیم. خداوندا، تو آفریدگار ما و آفریدگار پدران پیشین و نیاکان دیگر مایى. خدایا، پروردگارى جز براى تو سزاوار نیست و الوهیت و خدایى جز شایسته تو نیست. پس مسیحیانى را که عظمت تو را کوچک شمردند لعنت کن، همچنین مردمى را که همانند سخن آنان را گفته اند و باور دارند لعنت کن. خداوندا، ما بندگان تو و فرزندان بندگان توییم، براى خودمان مالک سود و زیان و مرگ و حیات و نشور نیستیم. خدایا، هر که ما را پروردگار پندارد، از او بیزاریم. هر کس خیال کند خلقت و روزى به دست ماست، ما از او بیزاریم، آن گونه که حضرت عیسى(علیه السلام) از مسیحیان بیزار است. خداوندا، ما آنان را به آن چه ادعا مى کنند نخوانده ایم. پس ما را به آن چه مى گویند مواخذه مکن. آن چه را ادعا مى کنند بر ما ببخشاى و هیچ یک از آنان را روى زمین زنده نگذار. همانا اگر آنان را واگذارى، بندگانت را گمراه مى کنند و جز فاجر و کافر به دنیا نمى آورند».(۲)، (۳)



پی نوشت:
(۱). نهج البلاغه، خطبه ۲ (لا یقاس بآل محمد(صلى الله علیه وآله) من هذه الأمه احد…).
(۲). بحار الانوار، ج ۲۵، ص ۳۴۳.
(۳). گردآوری از کتاب: سیماى عقاید شیعه، آیت الله جعفر سبحانی، مترجم: جواد محدثی، نشر مشعر، چاپ: دارالحدیث، بهار ۱۳۸۶، ص ۲۱۳.