ضرورت بهره‌گیری از علوم جدید برای ترویج پیام عاشورا در جهان

پروفسور «عبدالعزیز ساشادینا»، استاد دانشگاه «ویرجینیا»ی آمریکا درباره نهضت عاشورا و رساندن پیام این حماسه به جهانیان سخن گفت که بخش دوم و پایانی آن در پی می‌آید.

بخش نخست مصاحبه را اینجا بخوانید.
وی با تأکید بر ضرورت یک نگاه آسیب‌شناختی درباره جهانی‌کردن پیام عاشورا گفت: برخی معتقدند که ما شیعیان آن قدر درگیر مناسک و آیین عاشورا شده‌ایم که از انتقال مفاهیم به دنیای بیرون غافل مانده‌ایم. باید بگویم این مسئله تا حدی درست است. ما نتوانسته‌ایم شخصیت امام حسین (علیه السلام) را به طور شایسته به دنیا معرفی کنیم. ما عموماً به برپایی مراسم و انجام مناسک محرم اکتفا می‌کنیم، در حالی که باید پیام امام حسین (علیه السلام) را در جهان ترویج کنیم. بسیاری از کسانی که در غرب زندگی امام حسین (علیه السلام) را مطالعه کرده‌اند بر این باورند که ایشان در درجه اول شهید انسانیت است و بعد شهید اسلام و راه خدا.

عدالت اجتماعی و کرامت انسانی؛ دو موضوع مهم در قیام امام حسین(علیه السلام)
مؤلف کتاب «حقوق بشر و برخورد فرهنگ‌ها؛ دیدگاه اسلام و غرب در آزادی مذهبی» توضیح داد: امام حسین (علیه السلام) با قیام خود دو موضوع را برجسته کرده است. یکی مسئله عدالت اجتماعی و جهانی و دیگری مسئله شرافت و کرامت انسانی. ابعاد قیام عاشورا صرفاً به جنبه مصیبت‌ و نوحه‌سرایی محدود نمی‌شود. امام حسین (علیه السلام) به عنوان معلم بزرگ بشریت به جنبه آموزش توجه جدی داشت. در خطبه شب عاشورا، امام حسین (علیه السلام) می‌خواست مطمئن شود همه یارانش از انتخاب آزاد خود آگاهی کامل داشته باشند و کسی در شک و تردید نماند و دلیل حضور در کربلا و مقصد را به خوبی بداند.

نویسنده کتاب «جاودانگی شهادت امام حسین(علیه السلام)» در پاسخ به این پرسش که برای ترویج پیام کربلا به جهانیان چه باید کرد، گفت: برای ترویج پیام کربلا باید از علوم جدید هم کمک گرفت و به عنوان مثال از در روان‌شناسی، جامعه‌شناسی یا مردم‌شناسی وارد شد. تاریخ هم در جای خود اهمیت دارد. مثلا از دیدگاه روان‌شناختی قیام عاشورا عواطف انسان را بر می‌انگیزد و احساس خاصی پدید می‌آورد. پیام امام حسین (علیه السلام) دارای جنبه‌های اخلاقی، فلسفی، کلامی، اعتقادی و غیره است.

ساشادینا ادامه داد: خطبه‌های تاریخی امام حسین (علیه السلام) کمتر در مراسم محرم یادآوری می‌شود. این خطبه‌ها دارای پیام‌هایی است که بسیار تأثیرگذارند. از سوی دیگر برای جهانی‌کردن پیام عاشورا باید مدبرانه از جدل و تفرقه‌اندازی میان مذاهب اسلامی و ایجاد سوءتفاهم پرهیز کنیم. در زمانه‌ای که گروه تکفیری داعش درصدد است شیعه را از بین ببرد دامن‌زدن به تفرقه می‌تواند به پیشبرد نقشه‌های صورت گرفته علیه شیعه کمک کند.

مؤلف اثر «مبانی همزیستی اجتماعی در اسلام» در ادامه با اشاره به این که امروز در تبیین پیام عاشورا نوعی کمبود فلسفی دیده می‌شود، گفت: به طور کلی منظورم از وجود کاستی فلسفی، فلسفه زندگی است و این که چه چیزی به زندگی ارزش زندگی کردن می‌دهد. این پرسش معمولاً در فلسفه اخلاق مطرح می‌شود. حضرت علی اکبر (علیه السلام) در گفت‌وگو با پدرش در کربلا که در تاریخ ثبت شده است سؤالات سختی از ایشان پرسیده است. مثلا این که چرا شهادت را انتخاب کردند. پدر به روشنی پاسخ می‌دهد. مانند نوجوان یا جوان امروز که از والدین خود می‌پرسد چرا او را به این دنیا آورده‌اند. برای چه باید زندگی کند. امام حسین (علیه السلام) به جهانیان پیام فلسفه زندگی داد.

استاد دانشگاه ویرجینیا نقش شیعیان به طور عام و ایرانیان به طور خاص را در مقطع زمانی کنونی در فهمیدن پیام کربلا و رساندن آن به جهانیان مهم خواند و گفت: هنوز در این راه مسیر بسیار زیادی باقی مانده تا بتوانیم به مقصد حسینی برسیم. در واقع ما هنوز مقصد حسینی را درک نکرده‌ایم. هنوز عدالت به معنای حقیقی در دنیا وجود ندارد. کرامت انسانی چه شده است؟ مقاومت علیه ظلم کجاست؟ همه ما مسئولیت داریم.

نویسنده کتاب «جهان اسلام: گذشته و حال» با اشاره به سخنان امام خمینی (رحمه الله علیه) به عنوان رهبر و الگو گفت: به فرموده امام خمینی(رحمه الله علیه) «کربلا هر روز ما را زنده می‌کند» ما هنوز در آغاز این راه قرار داریم. در ایران میراث معنوی عجیبی وجود دارد که ریشه در تاریخ و فرهنگ غنی این کشور دارد. این ریشه‌ها را باید شناخت زیرا حاوی فرهنگ صلح و انسان‌دوستی است. ایران صاحب میراثی عظیم است و می‌تواند رهبر معنویت در جهان باشد، به شرطی که ایرانیان بخواهند.

عبدالعزیز ساشادینا مدرک کارشناسی در مطالعات اسلامی را از دانشگاه اسلامی علیگر هند دریافت نمود. سپس در سال ۱۹۶۷ میلادی عازم ایران شد و در رشته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه فردوسی مشهد تحصیل کرد. او در این دوران نزد دکتر علی شریعتی شاگردی کرد و با او رابطه خوبی برقرار کرد. ساشادینا همچنین در دوران تحصیلش در ایران، به تحصیلات حوزوی در مشهد، قم و نجف نیز پرداخت.

او در سال ۱۹۷۲ به کانادا رفت و دکترای خود را در دانشگاه تورنتو در رشته مطالعات اسلامی دریافت کرد. وی استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه ویرجینای آمریکا است و از سال ۱۹۷۵ کرسی تدریس در این دانشگاه را در اختیار دارد.او پس از پایان تحصیل به تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های مختلف آمریکا، کانادا، ایران و... پرداخت.

ساچادینا به زبان‌های هندی، اردو، فرانسه، فارسی، عربی، سواحیلی، انگلیسی، و گجراتی تسلط دارد.

انتهای پیام/ 852