تربت امام حسین (علیه السلام) در کتب فقهی

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از مشرق،‌ فقیهان بزرگ شیعه همواره در کتب فتوایی و استدلالی خویش، مطالبی را درباره تربت و حرم امام حسین(علیه السلام) مورد توجه قرار داده اند، در مباحثی نظیر: حرمت، توهین و بی احترامی به تربت و لزوم تطهیر آن در صورت نجس شدن، نوشتن شهادتین و غیره بر کفن با تربت، استحباب گرداندن تسبیح تربت، استحباب افطار روز عید فطر با تربت و استحباب خوردن کمی تربت در روز عاشورا(طبق بعضی فتاوی)، مکانهایی که مسافر می تواند نماز را تمام بخواند، تحدید حرم امام حسین(علیه السلام)،استحباب برداشتن کام نوزاد با تربت، استحباب همراه داشتن تربت در سفر برای سلامتی، حرام بودن خوردن خاک به استثنای تربت برای استشفا.

در یک بررسی کوتاه شصت مورد آن در کتب فقهی ملاحظه شد که چندمورد آن را ذکر می کنیم:

1_ نوشتن شهادتین برکفن میت،2_نوشتن اقرار به حضرت رسول اکرم(صلی الله علیه وآله) و ائمه طاهرین(علیهم السلام) بر کفن،3_ گذاشتن تربت همراه میت.

دلیل ما در این سه مورد این است که: همه شیعیان بر این سه امر اتفاق داشته و سیره عملی آنها بر آن جاری بوده است.

دانشمند بزرگ شیعه محمد بن مکی عاملی معروف به شهید اول (متوفای786ق) می فرماید:« همه علمای شیعه اتفاق دارند بر فضیلت و استحباب استشفا به تربت امام حسین(علیه السلام) و این که تسبیح و ذکر گفتن با تسبیح تربت افضل است و اخبار متواتر بر آن دلالت دارد.جایز است برداشتن از تربت حرم مطهر آن حضرت گرچه از فاصله دور باشد فضیلت بیشتری خواهد داشت.

سپس می فرماید: « سزاوار است کسی که به زیارت آن بزرگوار مشرف می شود همراه خویش قدری تربت بیاورد تا نزدیکان و فرزندان و اهل بلد او نیز از برکت آن استفاده کنند، چرا که این تربت شفای هر درد و امان از هر ترس است.»

و در آخر کلام خویش چنین می نگارد: « سجده کردن بر تربت از برترین اعمال به شمار می آید.»

مستفاد از فرمایش علامه حلی(متوفای726ق) این است که گذاشتن تربت همراه میت به چندین نحو ممکن است چون تبرک به هر یک از آنها حاصل می شود:

1_ تربت را در صورت میت بگذارند.

2_تربت را در لحد، مقابل صورت میت بگذارند.

3_تربت زیر گونه های او گذاشته شود.

فقیه بزرگوار جمال الدین بن فهد حلی(متوفای 841ق) می فرماید:« تربتی که خوردن آن جایز است لازم نیست که از قبر مطهر برداشته شده باشد، بلکه کافی است از حرم باشد. فاصله آن هم تا چهار فرسخ و بنابر روایت دیگر تا هشت فرسخ از قبر مطهر است، گرچه هر چه نزدیکتر باشد افضل است.»

و در ادامه کلام خویش می فرماید: « سجده بر تربت از بهترین اعمال، و تسبیح گفتن و ذکر گفتن و استغفار کردن با تربت موجب می شود که ثواب آن چندین برابر شود.»

پس از تأکید در سوغات بردن تربت می فرماید: « گذاشتن تربت همراه با میت و نوشتن با تربت بر روی کفن، از اعمال مستحبی است که در شرع بر آن تأکید شده است.»

ایشان سپس می نویسد:« حتی اگر طبیب به انسان بگوید خوردن تربت برای تو ضرر دارد، باز جایز است برای استشفا از آن استفاده کند.»

فقیه کبیر و محدث متتبع شیخ یوسف بحرانی(متوفای 1186ق) می نگارد: « بدون شک احترام کردن تربت کربلا واجب و توهین و بی احترامی به آن حرام است، بلکه چنان که بعضی از عالمان امامیه فرموده اند اگر کسی در استنجا از آن استفاده کند بعید نیست که محکوم به کفر شود.»

فقیه متبحر شیخ محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر (متوفای1266ق) می فرماید: « تعظیم و احترام تربت امام حسین(علیه السلام) مستند به روایتهای متواتر است، چنان که فقیه عالی مقام فاضل مقداد حلی(متوفای826ق) نیز در کتاب تنقیح بدان اشاره کرده است.»

در جای دیگر چنین می نگارد: مستفاد از فتاوای عالمان این است که در استشفا فقط از خاک قبر امام حسین(علیه السلام) باید تناول کرد، و خوردن خاک قبور سایر ائمه طاهرین(علیهم السلام)، حتی خاک قبر پیامبر گرامی اسلام(صلی الله علیه وآله) جایز نیست. بلکه معروف و مشهور است که این یکی از اختصاصات امام حسین(علیه السلام) است، چنان که در روایات هم آمده است.