آیا هر عمره ای کفاره گناه انسان است؟

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از شبستان،  اعمال و مناسک حج و عمره پر است از رمز و رازهای بی شمار که بسیاری از آنها همچنان سر به مهر باقیمانده است و شاید روزی که آن یگانه دوران از پس پرده غیبت به در آید رمز و زارهای شگفت این آیین ابراهیمی نیز بیش از پیش آشکار شود. اگر زائر اعمال خود را به معناى واقعى کلمه بجا آورد، بدون شک پس از بازگشت انسان تازه اى مى شود. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) در حدیث پر مفهومی در همین رابطه فرمود: «عمره کفاره گناهان انسان است.»

حجت الاسلام محسن ادیب بهروز، کارشناس ارشد در امور حج و زیارت و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در رابطه با اعمال و اسرار عمره گفت: پیرامون اعمال عمره با توجه به اطلاعاتی که در بررسی « فلسفه مناسک حج» گفتیم، به دو موضوع اشاره شد. نخست محرم شدن، که زائر برای آغاز اعمال در مکانهای تعریف شده و معین (نه به شکل دلخواه) و با آدابی خاص محرم می شود که اسرار و آداب مربوط به احرام نیز مطرح شد. موضوع دوم محرمات و ممنوعیت هایی بود که در حال احرام برای زائر ایجاد می شود به این معنا که زائر پس از احرام برخی اعمال را به شکل اختیاری حذف می کند.

آیا هر عمره ای کفاره گناه انسان هست؟
 
وی افزود: ما معتقدیم عمره یا حج مانند پازل کاملی است که اگر قطعه ای از آن در مکان خاص خود قرار نگیرد و یا قطعه ای به شکل غیرواقعی و ناصحیح به درون این پازل راه یابد، دیگر تصویر واقعی آن نشان داده نمی شود به عبارت دیگر اگر من به عنوان زائر یکی از اعمال عمره را به شکل صحیح و با حداقل خودآگاهی انجام ندهم آن نتیجه پیش بینی شده برای عمره ، یعنی«کفاره شدن برای گناهان» به دست نمی آید. نتایج سفر حج یا عمره قراردادی نیست که به هر کس که به این سفر مشرف می شود تحت هر شرایطی عنایت شود. بلکه هر مقدار که اعمال از سلامت ظاهری و حداقل سلامت باطنی برخوردار باشد آن نتیجه نیز به دست می آید و هر مقدار که از میزان این سلامت کاسته شود نتیجه نیز معیوب خواهد بود و حتی ممکن است نتیجه ای برخلاف انتظار به دست بیاید.

حجت الاسلام ادیب خاطرنشان کرد: اگر فرد در انجام اعمالی که برای او در نظر گرفته شده کوتاهی کند، هر چند اگر راه گریزی هم داشته باشد به عنوان مثال از روی فراموشی مرتکب عملی شود یا آگاهی لازم را در این زمینه نداشته باشد، اما به هرحال آن نتیجه خاص به دست نمی آید. هر مقدار که انسان در رعایت ممنوعیت های احرام دقت داشته و با خودآگاهی پیش رود، نتیجه این دقت، خود را در طواف نشان می دهد. به عبارت دیگر اعمال عمره از نظم و ترتیبی منطقی برخوردار است که می تواند انسان را در کسب نتیجه ای مطلوب همراهی و یاری کند. یعنی سرمایه گذاری در مقدمه، در طواف به ثمر می نشیند و هر چه طواف با توجه، خودآگاهی و سلامت ظاهری انجام شود آثار آن در نماز طواف آشکار می شود و هر چه طواف و نماز آن کاملتر باشند زائر در سعی صفا و مروه شاهد نتیجه مطلوبتری خواهد بود و اگر سعی نیز با خودآگاهی لازم انجام شد زائر می تواند نتیجه پیش بینی شده را که عبارت است از « ایجاد تغییر رفتاری و نگرشی» به صورت محسوس در خود ایجاد کند.

حفظ اعمال یا بر باد دادن آن
 
این کارشناس ارشد امور حج خاطرنشان کرد: « تغییر در نگرش و رفتار» که نتیجه اعمال صحیح است قابلیت تثبیت و پایداری و یا از بین رفتن و نابود شدن را دارد و حفظ یا بر باد دادن آن بسته به نوع رفتار و برخورد زائر است. نخستین عملی که عمره گذار بعنوان آغازی برای رسیدن به نتیجه مطلوب آن را انجام می دهد در اصطلاح دینی«طواف» نامیده می شود. تعریف حکمی و فقهی «طواف» یعنی فرد زائر از یک ابتدای معین (رکن حجرالاسود) طواف را آغاز می کند، با شرایطی خاص آن را در 7 شوط (دور) انجام می دهد و در نقطه ای خاص (همان رکن حجر) نیز به پایان می برد. نقطه آغاز و پایان طواف، مکانی معین و غیرقابل تغییر است. در متون دینی کهن ما آمده است که نخستین زائر یعنی حضرت آدم (ع) نیز از همین نقطه زیارت خود را آغاز و در همان نقطه نیز به اتمام می رساند و در زمان حاضر نیز زائران بیت الله الحرام پیرو هر مذهبی که باشند از این نقطه آغاز و در این نقطه نیز طواف خود را به پایان می رسانند. به عبارت دیگر ارکان اصلی و روح کلی حج در میان کلیه مذاهب مشترک است و کلیه مذاهب در این زمینه از اتفاق نظر کامل برخوردار هستند. طواف برای کلیه پیروان مذاهب 7 شوط است، برای همه زائران از رکن حجر آغاز و به همان رکن نیز ختم می شود، در همه مذاهب طواف واجب می بایست همراه با طهارت بدن، طهارت لباس و طهارت ظاهری باشد حتی برای کلیه مذاهب این طواف با یک نوع چرخش انجام می شود یعنی کعبه در سمت چپ زائر قرار می گیرد و این که فرد طواف کننده از انبیاء الهی یا معصومین باشد یا فردی عادی از هر مذهبی، تفاوتی در نحوه و چگونگی طواف او وجود ندارد و طواف به گونه ای انجام می شود که کعبه در سمت چپ قرار بگیرد. هیچ زائری مجاز نیست که در طواف رو به کعبه یا پشت به کعبه باشد بنابراین در بدنه اصلی و روح کلی حج هیچ اختلاف و تفاوتی میان زائران در هر جایگاه کمالی و معنوی که باشند وجود ندارند.

مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
 
عضو هیئت علمی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به واقعیت موجود در روح حج تصریح کرد: این اتفاق نظر مذاهب در اعمال حج یا عمره می تواند گویای نتایج جالبی باشد اینکه حضرت ابراهیم (ع) با رعایت همین اصول اعمال حج عمره را به جای می آورد و امروز نیز هر زائر عادی با همین اصول مشرف به زیارت کعبه می شود، بیانگر این حقیقت است که نظام هستی براساس قوانین و سنت های خاصی اداره می شود. خداوند نظام هستی را با توجه به قوانین و سنتهای خاص بنا نهاده و اداره می کند. به عبارت بهتر اگر فردی در این نظام هستی به دنبال یک نتیجه و دستاورد خاص باشد، ابتدا می بایست سبب و عامل رسیدن به آن دستاورد و هدف را شناسایی کند. اینگونه نیست که خارج از نظام علیت و خارج از نظام قوانین الهی بتوان به نتیجه دلخواه خود دست یافت این تصوری است که نه قرآن و نه احادیث همسو با قرآن آن را تایید نمی کند.