دومین مفتی اداره مسلمانان قزاقستان درگذشت

به گزارش «شیعه نیوز»، بنابر گزارش ارسالی از رایزنی فرهنگی کشورمان در قزاقستان؛ ابسطار حاجی دربیسالی در سال ۱۹۶۹ از دانشکده زبان شناسی دانشگاه دولتی قزاقستان جنوبی بنام عیوض اف در مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شد و در سال‌های ۱۹۷۰-۷۵ در انستیتوی شرقشناسی آکادمی علوم شوروی در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل کرد.

ابسطار حاجی از سال ۱۹۷۷ در دانشگاه دولتی فارابی با عناوین استاد، دانشیار، معاون رئیس دانشکده زبان شناسی ، مدیر کرسی زبان‌های شرقی خدمت می‌کرد. در سال ۱۹۸۸ از انستیتوی شرق شناسی آکادمی علوم قزاقستان دکتری گرفت.

نامبرده در سال ۱۹۸۹ در دانشگاه فارابی برای نخستین بار دانشکده شرق شناسی را دایر و ریاست آن را به عهده گرفت. در سال‌های ۱۹۹۱-۹۷ به عنوان معاون روابط بین‌الملل این دانشگده و در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ در دو نوبت به عنوان مفتی اعظم و رئیس اداره مسلمانان قزاقستان انتخاب شد.

همچنین، در سال ۲۰۰۷ نیز به عنوان رئیس شورای مفتی‌های آسیای مرکزی منصوب شد. ایشان برای نخستین بار در دانشگاه دولتی فارابی بخش زبان و ادبیات عربی و کرسی زبان‌های شرقی و سپس دانشکده شرق شناسی را تأسیس کرد. با تلاش‌های وی برای نخستین بار رشته‌های آموزش زبان و ادبیات فارسی، اردو، ترکی، چینی، ژاپنی، کره‌ای راه اندازی شد.

دربیسالی درباره زبان و ادبیات، تاریخ و فرهنگ عرب، مسائل دوران باستان ، ادبیات و فرهنگ قزاقستان، روابط دینی با کشورهای مسلمان، تاریخ اسلام، قرآن کریم، احادیث پیامبر(ص) بیش از ۶۰۰ اثر علمی نوشت.

وی تاریخ کاملی از ادبیات عرب به زبان مراکشی تالیف نمود که نه تنها در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی، بلکه در خود آن کشور نیز تالیف نشده بود. وی کتیبه‌های مقبره خواجه احمد یسوی را به زبان قزاقی ترجمه کرد.

آثار بیش از ۱۰۰ تن از دانشمندان و اندیشمندانی را که در قرون ۵ تا ۱۸ میلادی در سرزمین قزاق ها به زبان‌های عربی، فارسی وجغتایی نوشته شده و سپس در کتابخانه های جهان پراکنده شده بود، جمع آوری کرد. نامبرده در خصوص این آثار در دانشکده های شرق شناسی و زبان شناسی تدریس می‌کرد. وی در مطالعه زندگی و آثار محمد حیدر دوغلات نیز سهم بسزایی داشت.

همچنین در طول ۱۳ سال خدمت مرحوم به عنوان مفتی اعظم و رئیس اداره مسلمانان قزاقستان، آموزش دینی در قزاقستان شکل گرفت. در دوره ریاست وی اکثر موسسات آموزشی اسلامی، مدارس و نهادهای دینی اداره مسلمانان تاسیس شد.

ایده تاسیس مؤسسه آموزش عالی دینی را نخستین رئیس جمهور قزاقستان تایید کرده و در سال ۲۰۰۱ دانشگاه مصری فرهنگ اسلامی در شهر آلماتی افتتاح شد که بعدا نام آن به دانشگاه «نورمبارک» تغییر یافت.

در سال ۲۰۰۲ در شهر آلماتی انستیتوی سراسری دانش افزایی افتتاح کرد و از سال ۲۰۰۷ تا سال ۲۰۱۲ در ۹ منطقه قزاقستان ۹ مدرسه و ۱ مرکز تربیت قاری ایجاد نمود که تاکنون ۳۳۰ نفر از این مدارس فارغ التحصیل شده اند. از سال ۲۰۰۸ بر اساس توافق با اداره امور ادیان جمهوری ترکیه در مساجد قزاقستان به کارشناسان الهیات تدریس می‌کرد.

در سال ۲۰۰۰ نیز نخستین سمینار امامان قزاقستان را برگزار نمود. همچنین در همین سال نخستین مسابقه سراسری قرائت قرآن برپا شد. انتشار روزنامه دینی اسلام و تمدن و ساخت بناهای دینی در پایتخت جدید کشور یعنی نورسلطان از دیگر اقدامات ایشان بود. در سال ۲۰۱۱ اداره مسلمانان قزاقستان به عنوان تشکیلاتی اسلامی سراسری شکل گرفت و ۲۲۲۸ مسجد در سراسر کشور به عنوان انجمن‌های دینی توسط ایشان ثبت شد.