یافتن مقصر یا پذیرش مسئولیت

به گزارش «شیعه نیوز»، شما تمرکزتون رو محدود می کنید به پذیرش این جریان که یک نفر دیگه یا یک چیز دیگه ای غیر از خودتون باید سرزنش بشه! یک مشکل عمده تو این جریان و عادت وجود دارد و اون اینه که تا زمانی که شما مسئولیت خودتون رو درهر واقعه نپذیرید هرگز نمی تونین تو مسیر رشد شخصی یا شغلی خودتون قرار بگیرین.

اصلی ترین دلیلی که بسیاری از افراد از قبول مسئولیت امتناع می کنن اینه که حس می کنن دارن خودشون رو مقصر جلوه می دن یا سرزنش می کنن. در واقع این یک عکس العمل درست و دقیق به چیزی که در واقع باید قبول مسئولیت در زندگی فرد باشه نیست. وقتی شما مسئولیت زندگی خودتون رو می پذیرین به آسانی حیطه ای که می تونین برای تغییر توش تاثیرگذار باشین رو مشخص می کنین بنابراین ممکنه که در موقعیتهای بعدی بازده های خیلی بهتری به دست بیارین. تو این موقعیت شما به هیچ چیز و هیچ کس حمله ور نمی شین. شما راه حل های بالقوه را مشخص می کنین و اجرا می کنین. بنابراین پذیرش مسئولیت رویکرد خیلی مثبت تر و مؤثرتری از نگرش سرزنش است.
۵ راه برای پذیرش مسئولیت:

وقتی شما مسئولیتی را توی زندگی می پذیرین ، دارین اذعان می کنید که هیچ موقعیتی دائمی نیست. به سادگی دارید می گید که موقعیت اون جور که شما می خواین پیش نمیره و شما باید مسئولیتش رو بپذیرید و کارها رو برگردونید به مسیر خودش.

حالا رفتارهای زیر به شما کمک می کند که قبول مسئولیت کنید و از عادت مقصر جلوه دادن دیگران تو موقعیتی که پیش میاد دست بردارید.

بجای تمرکز روی مشکل، روی راه حل تمرکز کنید.

اگه چیزی مانع شما شده است و جلوی پیشرفت شما را به هر طریق گرفته است، خیلی مهمه که بتونید مشکل رو کامل مشخص کنید. تفاوت بین افرادی که بر مشکل غلبه می کنند و افرادی که این کار رو نمی کنند، اینه که قدم بعدی تمرکز اون ها کجاست؟

افرادی که در غلبه بر مشکلاتشون شکست میخورن، روی خود مشکل تمرکز می کنن. اما افرادی که در غلبه بر مشکلاتشون موفق می شن، مسئولیت موقعیت به وجود اومده رو قبول می کنن و تمرکز می کنن روی شفاف سازی راه حل مقتضی و اقدام لازم و ضروری رو انجام میدن. راه حل مدار بودن یک نشانه واضح افرادی است که قبول مسئولیت می کنند.

تمرکز بر راه حل به جای مشکل به آسونی چیزی که شاید به نظر برسه نیست. همه ی آدمها وقتی کارها خراب میشه اولین اقدام ناخودآگاهانه شون اینه که ناامید و عصبی بشن. حتی ممکنه توی سرتون مشکلات اضافه تری که به خاطر بوجود اومدن این مشکل ایجاد میشه هم بیاد. این مدل فکر کردن اصلا مشکل رو حل نمی کنه. برای شروع باید تمرین کنیم که به خودمون اجازه بدیم درحد یک یا دو دقیقه احساس ناکامی کنیم، فقط در حدی که از سیستم طبیعی مون بیاد و رد بشه و بره. بعدش سریع مسئولیتش رو برداریم و بریم به سمت حل مشکل، حتی اگه بتونیم مستقیما کاری بکنیم که مشکل حل بشه.

یه لیست از عمل هایی که می تونه همه مسائل رو به خط اصلی برگردونه بنویسید و شروع کنید که یکی یکی اون فعالیت ها رو در اولین فرصت عملی کنید. این نرمال و طبیعیه که وقتی کارا خراب میشه شما یه کم احساس ناکامی بکنید ولی مادامی که با دیگران بدرفتاری نکنید. احساس و هیجانتون باید تجربه بشه ولی اجازه بدین اونا جریان پیدا کنند و برن تا شما بتونید مسئولیت تون رو برای حل مشکل بپذیرین.

اگر مایلید مهارت های حل مسأله رو یاد بگیرید روی لینک زیر بزنید:

مراحل مهارت حل مسأله

از سرزنش دیگران اجتناب کنید.

وقتی یه چیزی خراب میشه و شما به نتایج نامطلوبی می رسید، همیشه این فرصت هست که (حتی اگه نه تمام قسمت ها) در بخشی از موارد افرادی را سرزنش می کنید. این یکی از آسونترین روشهاست. وقتی یک نفر دیگه اشتباه کرده باشد، شما این عذر و بهانه را دارید که هیچ عملی انجام ندید. اگه واقعا دوست دارید پیشرفت کنید، از انجام این کار دوری کنید.

درسته! ممکنه یه فرد دیگه ای اشتباه کرده باشه. اما اگه شما میخواهید که دفعات بعد به نتیجه ی بهتری دست پیدا کنید، لازمه که قبول مسئولیت کنید و مشخص کنید که چطور باید مؤثرتر رفتار می کردید؟

شاید مثلا لازم بود شما با افراد دیگه یه صحبتی می کردید. ولی خب این بعیده که تنها راه و مسیری باشه که شما مشخص کردید.

وقتی شما قبول مسئولیت کردید، دیگه جذب بازی سرزنش نمی شید، روی دستیابی به بهترین بازده تمرکز می کنید. این به این معنی هست که شما مایلید روی همه جوانب موضوع کاوش کنید نه فقط قسمتی که باید تو اون قسمت فردی سرزنش بشه.

سرزنش معمولا ابزاری است که شما برای دوری از بد جلوه کردن و عدم مقبولیت عمومی ازش استفاده می کنید. سرزنش دیگران از این جهت ضرورت داره که تجسم قدرت هست و تلاش و رقابتی هست برای برنده جلوه دادن خود برای کسب احترام بقیه چون شما دلتون نمی خواد ضعیف جلوه کنید یا در چشم بقیه ناشایست باشید. بنابراین شما یه نفر دیگه رو پیدا می کنید که سرزنش و تقصیر رو روی اون فرد سنجاق کنید. این راه باعث منحرف کردن توجه افراد از نقش شما می شه که در اون موقعیت ایفا کردین. دست کم میشه گفت هدف شما از این کار همینه اما لازمه که شما به موارد زیر توجه کنید:

این خیلی سخته که به کسی اعتماد کنید که انگار اصلا اشتباه نمی کنه. اصلا باور پذیر نیست.
مردم از بقیه انتظار دارن که گاهی وقتا اشتباه کنن چون می دونن که خودشونم اشتباه می کنن.
اگه شما فردی هستین که مرتب بقیه رو سرزنش می کنین، یه جورایی قلدر و سرزنش گر به نظر می رسین و هیچ کس چنین آدمی رو دوست نداره.
قدرت و اعتماد به نفس ربطی به کمال گرایی نداره. اونا زیر مجموعه صداقت، تمامیت و اراده هستند که انقدر روی اهدافتون کار می کنند تا زمانی که شما به هدف مطلوبتون برسید.

نکته: 

اگه شما به جای مسئولیت پذیری اصرار بر سرزنش دارین، خیلی به روابطتون ضربه می زنید. کم کم مثل فرد مصنوعی و قلدر و غرغرویی می شین که هیچ کس دوستش نداره، نمیتونه کسی بهتون اعتماد کنه یا باهاتون کار کنه.

روی مواردی تمرکز کنید که می تونید عامل و مؤثر باشید.

شما می تونید موارد معیوب و مشکلات زندگی تون رو به دو ستون تقسیم کنید: مواردی که می تونید کنترلشون کنید و اثربخش باشید، و مواردی که امکان کنترل و تغییرش نیست و صرفاً روی مواردی تمرکز کنید که می تونید کنترل و مدیریت کنید. اینکه مدام فکرتون حول محور مسائلی بچرخه که قابل تغییر نیست فقط هدردادن زمانه.

شما می تونید یک مشکل بزرگ رو به قسمت های مختلفی تقسیم کنید و صرفاً روی مواردی که می شه تغییرشون داد تمرکز و وقت صرف کنید. خیلی موارد هست که شما می تونید مسئولیتش رو به عهده بگیرید بجای اینکه خودتون رو بابتش سردرگم کنید.
یادتون باشه:

تمرکز روی مواردی که قابل کنترل نیست هیچ ارزشی به زندگی شما اضافه نمی کنه. پس فقط روی موارد قابل کنترل دقت و اقدام و عمل کنید تا نتایج بهتری به دست بیارید. اینکه بگید شما قدرت انتخاب ندارید، یا گزینه ای ندارید یعنی خودتون رو از مسئولیت پذیری راحت کردین.

شما مالک مشکلاتتون هستید.

اینکه مشخص کنید روی چه مواردی می تونید تأثیر بگذارید یک مسأله هست و اینکه واقعاً کاری براشون انجام بدید یک مسأله دیگه. فقط حیطه قبول مسئولیتتون رو مشخص نکنید. قدم به قدم به سمتش برید و مالک اون موقعیت بشید. اون مشکل رو کامل واضح کنید. بعد مشخص کنید چه کاری میخواین در موردش انجام بدین.

این خیلی عالیه که شما در مورد مشکلات صحبت کنید و طریقه حلش رو بدونید اما اگه مالکیت کامل موقعیتی که توش قرار گرفتید رو نپذیرید، مطمئن باشید که اگرهم عملکرد مثبتی دارید انجام می دید فقط هدر دادن وقته. یادتون باشه، هر چقدرم راجع به مشکل و ابعادش و چرایی ایجادش صحبت کنید، تا دست به اقدام نزنید، مشکل حل نمی شه.

بی خیال انصاف بشید.

انصاف فقط یک بهانه است و یک عذر برای تبرئه کردن زمان هایی که شما نمی خواهید قبول مسئولیت کنید. یه نگاهی به جهان اطرافتون بندازین. هیچ چیز منصفانه ای در زندگی وجود نداره. مثلا چرا باید یه نفر با سلامت کامل تو بهترین کشور دنیا و بهترین خانواده به دنیا بیاد و یه نفر با یک مشکل جدی سلامتی به دنیا میاد و …

وقتی شما روی انصاف تمرکز می کنید دارید از خودتون می پرسید چرا یک چیزی برای شما رخ داده؟ (چرا من آخه؟) اما هیچ جوابی به واقع براش نیست و شما فقط دارید انگار به چیزی یا کسی نگاه می کنید که سرزنشش کنید.

همون طور که قبلا هم بحث شد، مدل فکری سرزنشگر، به شما کمک نمی کنه که مشکل رو حل کنید، بنابراین شما دارین روی سوالاتی تمرکز می کنین که جوابشو ندارین حتی اگر جوابش رو هم داشته باشین به چه دردی میخوره؟ اون جواب کمک کننده نیست.
چیزی که لازمه شما مشخص کنین اینه:

چه چیزی خراب شده؟

چیکار می تونین بکنین تا درست بشه؟ا

برای اکثر مشکلاتی که تو زندگی بهش برمی خورین، این فرمول همه اطلاعات رو به شما می ده. این به شما اجازه می ده که در وهله اول مسئولیت مشکل رو بپذیرین و یه گام بالاتر، مسئولیت حل مشکل رو هم بپذیرین. اگه شما دلتون می خواد با فردی صحبت کنید که قسمتی از حل مسأله هست انجامش بدین ولی تمرکزتون روی رفتار فرد باشه نه انصافش!

بنابراین بی خیال بی انصافی و سرزنش ها بشید. قبول مسئولیت کنید و هر فعالیت عملی که لازمه انجام بدین تا اون مشکل حل بشه رو به عهده بگیرید.

برای رهایی از باورهای غلط که باعث خشم و سرزنش می شه می تونید دوره ی مدیریت ذهن و مهندسی فکر رو بگذرونید و ذهنتون رو از خطاها پاک کنید.
نتیجه:

سرزنش در جوامع مدرن زیاده، هر زمان یه چیزی خراب می شه ما سریع شروع می کنیم مثل یک شکارچی دنبال مقصر بگردیم.(در حالی که اتفاقات بد می تونه نتیجه ی یک اتفاق غیر عمدی باشه).

اگرچه اتفاقات بد می تونه نتیجه عملکرد عامدانه یک فرد برا ضرر و زیان زدن به چیزی باشه، اما غالباً غیر عامدانه هست. سرزنش یک فرد دیگه برای تجربه ناخوشایندی که شما داشتید، ممکنه حال شما رو خوب کنه اما در دراز مدت اگه شما نگرش سرزنش گر رو داشته باشید، به این معنی هست که شما به هدفتون نمی رسید.

نگرش مسئولیت پذیری به شما اجازه می ده که شما به طور واقعی به موقعیت نگاه کنید و حیطه رشد و پیشرفت رو مشخص کنید.

شما بیشتر از اینکه تمرکز کنید روی مشکل و کسی که میخواین سرزنش کنید؛ تمرکز می کنید به یافته ها و کارهایی که باید انجام بشه و راه حل های مؤثر. وقتی شما مسئولیت می پذیرید، راه حل رو خیلی سریعتر پیدا می کنید و در مسیری حرکت می کنید که به شما اجازه می ده دیگران رو اصلاح کنید بدون اینکه باعث شکاف رابطه ها بشه.

اگه شما می خواین به هدف واقعی خودتون برسید و از کیفیت رابطه تون لذت ببرید، باید مسئولیت زندگیتون رو به عهده بگیرید.

منبع : راهیار