آیا دعاهای «یا لطیفُ إرحَم عَبدَکَ الضّعیفَ» و «یا وَلِیَ العافیة أَسْأَلُکَ العافیةَ، عافیةَ الدّنیا و الآخِرة» ریشه روایی دارند؟

شیعه نیوز:
پرسش
آیا دعاهای «یا لطیفُ إرحَم عَبدَکَ الضّعیفَ» و «یا وَلِیَ العافیة أَسْأَلُکَ العافیةَ، عافیةَ الدّنیا و الآخِرة» ریشه روایی دارند؟
پاسخ اجمالی
عین عبارت این دعاها که معمولاً در سجده پایانی نمازها خوانده می‌شود، در روایات وجود ندارد، ولی می‌توان آنها را برگرفته از روایاتی دانست که به محتوای این جملات اشاره دارند؛ و بخش‌های مختلف این دعاها به صورت پراکنده در احادیث یافت می‌شود. از این‌رو؛ خواندن آن در سجده پایانی نماز به عنوان یک دعا اشکالی ندارد.
الف. «یا لطیف ارحم عبدک الضعیف»: بخش ابتدایی این عبارت (یا لطیف) در دعای مخصوص شب‌های دهه آخر ماه رمضان وارده شده: «...یَا عَلِیمُ یَا اللَّهُ یَا لَطِیفُ‏ یَا اللَّه‏ ...».[1] و بخش دوم این دعا را می‌توان در دعای روز عرفه که از امام صادق( علیه السلام ) روایت شده، مشاهده کرد: «... فَارْحَمْ‏ عَبْدَکَ‏ الضَّعِیفَ‏ عَمَلًا الْجَسِیم‏ ...».[2]
ب. «یا ولیّ العافیة أسئلک العافیة عافیة الدنیا و الآخرة»: بخش‌های مختلف این دعا در ادعیه زیر آمده:
بخش اول این دعا (یا ولی العافیة) در دعایی از امام رضا( علیه السلام ) که آن‌را هنگام قرار گرفتن در محاذات با حجر الأسود در هنگام طواف خوانده، وجود دارد: «... یَا اللَّهُ یَا وَلِیَ‏ الْعَافِیَةِ وَ یَا خَالِقَ الْعَافِیَةِ وَ یَا رَازِقَ الْعَافِیَة...».[3] بخش دیگر این دعا نیز در دعای استهلال ماه محرم آمده: «اللّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ الْعافِیَةَ عافِیَةً تَتْبَعُها عافِیَةٌ، شافِیَةٌ کافِیَةٌ، عافِیَةَ الدُّنْیا وَ الاخِرَة».[4]
[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج 2، ص 164، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. سید ابن طاووس، رضی الدین علی، الإقبال بالأعمال الحسنة، محقق و مصحح: قیومی اصفهانی، جواد، ج 1، ص 395، ‌انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، چاپ اول، 1415ق.
[3]. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا( علیه السلام )، محقق و مصحح: لاجوردی، مهدی، ج 2، ص 16، نشر جهان، تهران، چاپ اول، 1378ق.
[4]. الإقبال بالأعمال الحسنة، ج 3، ص 39.ش

T