«فردی که بارها با شکست در آزمایش‌های الهی، گناهانی مرتکب شده، اما سپس توبه نموده، خدا دوستش دارد!» آیا چنین روایتی مورد پذیرش است؟!

شیعه نیوز:
پرسش
سلام؛ منظور از این حدیث چیست؟ «إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْعَبْدَ الْمُفَتَّنَ التَّوَّاب»؟ و آیا سندش از کتب اربعه است؟
پاسخ اجمالی
این روایت در بسیاری از منابع حدیثی با سند قابل قبول، از جمله در کتاب کافی به سند صحیح آمده است:
«عَلِیُّ بْنُ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنِ ابْنِ أَبِی عُمَیْرٍ عَنْ أَبِی أَیُّوبَ عَنْ أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحاً قَالَ هُوَ الذَّنْبُ الَّذِی لَا یَعُودُ فِیهِ أَبَداً قُلْتُ وَ أَیُّنَا لَمْ یَعُدْ فَقَالَ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ مِنْ عِبَادِهِ الْمُفَتَّنَ التَّوَّابَ»؛‏[1]
ابوبصیر نقل می‌کند که از امام صادق( علیه السلام ) در مورد توبه نصوح پرسیدم. حضرتشان فرمود: فرمود گناهی که دوباره آن‌را انجام ندهد! عرض کردم: کدام یک از ما چنین قدرتی دارد که گناهانش را تکرار نکند؟! امام فرمود: خداوند بندگانی که بارها به وسیله گناه مورد امتحان قرار گرفته و هر بار نیز (از صمیم قلب) توبه می‌کنند را دوست دارد!
به بیان دیگر، نباید انتظار داشته باشیم که همه مردم معصوم باشند و هیچ‌کار خلاف و گناهی انجام نداده و یا تکرار نکنند، اما بندگانی که بارها در دام فریب شیطان افتاده و گناهانی را انجام داده‌اند، اما به دلیل محبتی که به خدا دارند در هر بار پشیمانی به سراغ آنان آمده و - نه با زبان بلکه از صمیم دل - تصمیم به خودداری از گناه می‌گیرند، خدای مهربان آنان را نیز در سایه محبت خود قرار می‌دهد و اینگونه است که پروردگار، خود را به صفاتی نظیر «غفور»، «غفار»، «رحیم»، «ودود» و ... نامیده است.
پیام این روایت و روایات مشابه، آن است که انسان نباید با انجام گناهان - هرچند بارها تکرار شوند - از رحمت خدا ناامید شده و رشته ارتباطش را با پروردگارش را بگسلد، بلکه باز هم با توبه و پشیمانی و بازگشت به سوی خداوند، مورد لطف و محبت پروردگار قرار خواهد گرفت، و درهای رحمتش به سوی او گشوده خواهد شد.
[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 2، ص 432، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

آیات مرتبط

سوره البقرة (37) : فَتَلَقَّىٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
سوره البقرة (54) : وَإِذْ قَالَ مُوسَىٰ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِنَّكُمْ ظَلَمْتُمْ أَنْفُسَكُمْ بِاتِّخَاذِكُمُ الْعِجْلَ فَتُوبُوا إِلَىٰ بَارِئِكُمْ فَاقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ عِنْدَ بَارِئِكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
سوره البقرة (128) : رَبَّنَا وَاجْعَلْنَا مُسْلِمَيْنِ لَكَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِنَا أُمَّةً مُسْلِمَةً لَكَ وَأَرِنَا مَنَاسِكَنَا وَتُبْ عَلَيْنَا ۖ إِنَّكَ أَنْتَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
سوره البقرة (160) : إِلَّا الَّذِينَ تَابُوا وَأَصْلَحُوا وَبَيَّنُوا فَأُولَٰئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۚ وَأَنَا التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
سوره البقرة (192) : فَإِنِ انْتَهَوْا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ

T