آیا امام علی( علیه السلام ) مکارترین(زیرک‌ترین) فرد عرب بود؟

شیعه نیوز:
پرسش
با توجه به روایتی از حضرت امیر المومنین که می‌فرمایند: «لَوْ لَا التُّقَى لَکُنْتُ أَدْهَى الْعَرَب‏»، اگر تقوا اجازه می‌داد، و اگر تقوا دست و پای علی را نبسته بود، مکارترین افراد عرب بودم، در دنیا مکارتر از علی ( علیه السلام ) هم بود؟
پاسخ اجمالی
۱. «ادهی» که در متن پرسش به «مکر» معنا شده است، به معنای تیزهوش‌تر و زیرک‌تر است،[1] نه به معنای «مکارتر».
۲. این عبارت بعد از آن بیان شده است که معاویه در میان جامعه به ناحق به زیرکی مشهور شده بود. سخن امام علی( علیه السلام ) در این‌جا، در حقیقت پاسخی است به سوء برداشت از زیرکی. حضرتشان فرمودند زیرکی آن نیست که انسان با لگدمال کردن تمام ارزش‌ها و زیرپا نهادن اصول اخلاقی و دینی به اهدافش دست یابد؛ من نیز اگر خود را مقید به تقوا نمی‌دیدم، در میان عرب زیرک‌تر و با هوش‌تر از من یافت نمی‌شد.
۳. بنابر این، زیرکی که با مکر و حیله همراه باشد، بی‌تقوایی است و شأن امام علی( علیه السلام ) بالاتر از آن است که با مکر و حیله خود را به عنوان فردی زیرک معرفی کند؛ لذا است که امام می‌فرماید اگر تقوا اجازه می‌داد، من زیرک‌ترین فرد عرب بودم.

[1]. مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی-فارسی، ص 36، واژه «دهی».

T