در فقه اسلامی حضرت زهرا( سلام الله علیها) چه جایگاهی دارد؟

شیعه نیوز:

پرسش
در فقه اسلامی حضرت فاطمه زهرا( سلام الله علیها) چه جایگاهی دارد؟ یعنی چه احکامی برای آن‌حضرت بر عهده مؤمنان گذاشته شده است؟
پاسخ اجمالی
فقه اسلامی متصدی احکام عبادی است. یکی از این احکام، لزوم احترام به معصومان( علیه السلام ) است که شامل دختر بزرگوار پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز می‌شود. عباداتی نیز به حضرتشان منتسب شده است؛ لذا بررسی برخی از احکام فقهی مربوط به حضرت فاطمه زهرا( سلام الله علیها) نشان می‌دهد که این احکام در شمار باسابقه‌‌ترین احکام فقهی قرار داشته‌اند؛ برای نمونه چند مورد بیان می‌شود:
الف. نماز حضرت زهرا( سلام الله علیها) که در صدر اسلام شهرت داشت و اهل کوفه به این نام آن‌را می‌شناختند: امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «هر کس چهار رکعت نماز بگزارد و در هر رکعتى بعد از سوره حمد پنجاه مرتبه سوره قل هو اللَّه احد را بخواند، نماز حضرت فاطمه( سلام الله علیها) را بجاى آورده، و آن نماز اوّابین است».[1] اوّابین به معناى توبه‌ کنندگان متعبّد و مخلص است.
ب. زیارت حضرت زهرا( سلام الله علیها) آن‌گونه که صاحب جواهر می‌گوید «از ضروریات مذهب بلکه از ضروریات دین به شمار می‌رود».[2]
ج. بزرگ‌داشت نام فاطمه: احکام زیر اهمیت و جایگاه نام فاطمه( سلام الله علیها) را آشکار می‌کند و تعظیم و احیای آن‌را لازم می‌شمرد:
1. مستحب است فرزند دختر را فاطمه( سلام الله علیها) نام گذاریم.[3]
2. به کسانی که فاطمه نام دارند، باید احترام گذاشت، امام صادق( علیه السلام ) فرمود: «اگر دخترت را فاطمه نامیدی دشنامش مده، نفرینش مکن و او را مزن».[4]
3. کسى که وضو ندارد، و یا غسل واجب بر عهده دارد؛ مانند شخص جُنُب، بنابر احتیاط واجب نباید اسم مبارک حضرت زهرا( سلام الله علیها) را مس نماید.[5]
4. گفتن تسبیح حضرت فاطمه( سلام الله علیها) بعد از نماز با ثواب‌های زیادی که در روایات بیان شده است.
5. بنابر احتیاط واجب دروغ بستن بر حضرت زهرا( سلام الله علیها) روزه را باطل می‌کند.[6]

[1]. شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج ‏1، ص 564، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق؛ علامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ‏88، ص 171، دار الکتب الاسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1363ش.
[2]. نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، محقق و مصحح: قوچانی، عباس، آخوندی، علی، ج ‌20، ص 85، ‌دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ هفتم، 1404ق.
[3]. شیخ بهایی، ساوجی، نظام بن حسین، جامع عباسی و تکمیل آن، ص 693، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ اول، 1429ق؛ فاضل لنکرانی، محمد، جامع المسائل، ج ‌2، ص 387، انتشارات امیر قلم، قم، چاپ یازدهم، بی‌تا؛ ر.ک: شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعة، ج ‏21، ص 396، مؤسسه آل البیت( علیه السلام )، قم، چاپ اول، 1409ق.
[4]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏6، ص 49، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[5]. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، گردآورنده: بنی‌هاشمی خمینی، سید محمدحسین، ج 1، ص 187 و 212، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ هشتم، 1424ق.
[6]. همان، ص 900.

T