چه افرادی سر مقدس شهدای کربلا را بر سر نیزه‌ها کرده و به کوفه و شام بردند؟

شیعه نیوز:
پرسش
نام کسانی که شهدای کربلا را به نیزه سوار کردند چه بود؟
پاسخ اجمالی
الف. سر امام حسین( علیه السلام )
1. از کربلا به کوفه: گزارش‌های گوناگونی در این زمینه وجود دارد، از جمله آن‌که گزارش شده است در روز عاشورا، شمر بعد از بریدن سر مطهر امام حسین( علیه السلام )، آن‌را به خولی بن یزید داد تا به عمر بن سعد برساند.[1] عمر بن سعد نیز سر مبارک امام حسین( علیه السلام ) را به وسیله خولى بن یزید اصبحى و حمید بن مسلم - طبق برخی نقل‌ها؛ خولی و بشیر بن مالک[2] - براى ابن زیاد فرستاد.[3] برخی نیز گفته‌اند که سنان ابن انس پس از بریدن سر امام( علیه السلام )، آن‌را به خولی داد تا برای ابن زیاد ببرد،[4] و طبق نقل دیگری، خود سنان سر مطهر را برای ابن زیاد برد.[5]
2. از کوفه به شام: عبیدالله بن زیاد سر امام حسین( علیه السلام ) را بعد از گردانیدن در شهر کوفه به زَحْر بن قیس سپرد تا با کمک افرادی؛ مثل ابابرده بن عوف ازدی و طارق بن ابی ظبیان و عده‌ای از اهل کوفه به سمت دمشق(شام) برای یزید ببرد.[6]
برخی نیز گفته‌اند محفز بن ثعلبه عائذی،[7] یا محفّره بن مرّه بن خالد[8] سر امام حسین( علیه السلام ) را به سمت شام بردند.
ب. سر مطهر سایر شهداء
عمر سعد بعد از فرستادن سر امام حسین( علیه السلام ) به سمت ابن زیاد، دستور داد تا سر بقیه یاران آن‌حضرت را قطع کنند و آنها را به وسیله شمر بن ذى الجوشن، قیس بن أشعث و عمرو بن حجّاج به سمت کوفه فرستاد.[9]
در نقل دیگر چنین آمده است که قبیله‌هاى مختلف، سر شهدا را میان خود تقسیم کردند تا به این وسیله نزد ابن زیاد و یزید، مقرّب و محبوب شوند؛ مانند قبیله کِنده که رئیس آنان قیس بن اشعث بود، و قبیله هوازن که رئیس آنان شمر بود.[10]
به هر حال در گزارش‌های تاریخی دقیقاً مشخص نیست که سر هر شهید به دست چه فردی بوده است.

[1]. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج 2، ص 112، قم، کنگره شیخ مفید، چاپ اول، 1413ق‏؛ ابن حجر عسقلانی، احمد بن على،‏ الإصابة فی تمییز الصحابة، ج ‏6، ص 276، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اوّل‏، 1415ق.
[2]. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین( علیه السلام )‏، ج 2، ص 45، قم، انوار الهدى‏، چاپ دوم،1423ق‏.
[3]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏ 2، ص 113؛ بلاذرى، أحمد بن یحیى، انساب الأشراف، ج 3، ص 206، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.
[4]. دیار بکری، حسین، تاریخ الخمیس، ج ‏2، ص 298، بیروت، دار الصادر، بی‌تا؛ ابن کثیر دمشقى، اسماعیل بن کثیر، البدایة و النهایة، ج ‏8، ص 188، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
[5]. صدوق، محمد بن على،‏ الأمالی، ص 163، تهران، کتابچى‏، چاپ ششم‏، 1376ش.
[6]. الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، ج‏ 2، ص 118.
[7]. کاتب واقدى، محمد بن سعد، الطبقات الکبرى، ج 10، ص 486، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.‏
[8]. ابن حزم، على بن احمد، جمهرة أنساب العرب‏، ص 174، بیروت، دار الکتب العلمیة‏، چاپ اول، 1418ق‏.
[9]. طبرسى، فضل بن حسن‏، إعلام الورى بأعلام الهدى‏، ج 1، ص 470، قم،مؤسسة آل البیت‏( علیه السلام )، چاپ اول‏، 1417ق‏؛ ابن نما حلى، جعفر بن محمد، مثیر الأحزان‏، ص 84، قم، مدرسه امام مهدى‏، چاپ سوم، 1406ق‏.
[10]. ر. ک: ابن طاووس، على بن موسى‏، اللهوف على قتلى الطفوف، ص 143- 144، تهران، جهان‏، چاپ اول‏، 1348ش؛ ابن شهر آشوب مازندرانى، محمد بن على‏، مناقب آل أبی طالب( علیه السلام )، ج 4، ص 112، قم، علامه‏، چاپ اول، 1379ق‏.

T