در آیه 31 نور، به صورت پیاپی از افرادی نام برده شده است که نیازی نیست بانوان در برابر آنان حجاب داشته باشند. پرسش‌ آن است که آیا آزاد بودن در برابر شوهر مانند آزادی در برابر برادر زاده و خواهرزاده است؟

شیعه نیوز:
پرسش
چرا در آیه‌ی 31 سوره نور، لیست افراد محرم به زن که می‌تواند زینتش را برای آنها آشکار سازد به صورت لیست‌وار و پشت سر هم آورده است، و حدود دست‌رسی هر کدام را مشخص نکرده است؟ مگر می‌شود سطح دست‌رسی شوهر و کنیز یا غلام یکی باشد؟ و زن مجاز به آشکارسازی زینت خود به اندازه مساوی برای هر کدام باشد؟!
پاسخ اجمالی
همان‌گونه که می‌دانید، قرآن کتابی است که حکم قانون اساسی را دارد، و در آن کلیات احکام بیان شده، و جزئیات به عهده مفسران وحی، یعنی پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) و ائمه( علیه السلام ) گذاشته است؛ لذا برای تبیین موارد جزئی باید به سراغ روایات پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و اهل‌بیت( علیه السلام ) رفت. یکی از موارد تبیین و تفسیر قرآن بیان حد و حدودی است که زنان در پوشش آن آزادند؛ یعنی پوشش آن مواضع بر زنان واجب نیست. بنابر این یکی از روایاتی که به تبیین بخشی از احکام پوشش زنان در آیه مورد نظر(آیه 31 سوره نور) پرداخته، این روایت است:
«عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع‏ فِی قَوْلِهِ: وَ لا یُبْدِینَ زِینَتَهُنَّ إِلَّا ما ظَهَرَ مِنْها فَهِیَ الثِّیَابُ وَ الْکُحْلُ وَ الْخَاتَمُ- وَ خِضَابُ الْکَفِّ وَ السِّوَارُ، وَ الزِّینَةُ ثَلَاثٌ: زِینَةٌ لِلنَّاسِ وَ زِینَةٌ لِلْمَحْرَمِ‏ وَ زِینَةٌ لِلزَّوْجِ، فَأَمَّا زِینَةُ النَّاسِ فَقَدْ ذَکَرْنَاهُ، وَ أَمَّا زِینَةُ الْمَحْرَمِ فَمَوْضِعُ الْقِلَادَةِ فَمَا فَوْقَهَا- وَ الدُّمْلُجُ وَ مَا دُونَهُ وَ الْخَلْخَالُ وَ مَا أَسْفَلَ مِنْهُ- وَ أَمَّا زِینَةٌ لِلزَّوْجِ فَالْجَسَدُ کُلُّه»؛‏[1]
امام باقر( علیه السلام ) در تبیین حدود زینت‌هایی را که زنان در برابر محرم و نامحرم آزادند، فرمود: منظور از آیه شریفه که فرمود: "زینت خود را جز آن مقدار که نمایان است آشکار ننمایند"، پیراهن، سرمه، انگشتر، حنایی که به کف دست می‌زنند و دست‌بند است. آن‌حضرت زینت را نیز بر سه گونه تقسیم‌بندی نموده است: 1. زینت برای عموم مردم؛ 2. زینت برای محارم؛ 3. زینت برای شوهر. زینت برای عموم مردم همان است که گفته شد؛ یعنی(پیراهن، سرمه، انگشتر، حنایی که به کف دست می‌زنند و دست‌بند)؛ زینتی که لازم نیست بر محارم پوشانده شود، گردن به بالا، بازو به پایین و مچ پا و پایین‌تر از آن است. و اما زینت برای شوهر تمام بدن می‌باشد.
بر اساس این حدیث، مشاهده می‌شود که حدود پوشش و جواز نگاه برای محارم مشخص شده، و مشخص گردید که سهم تمام محارم در جواز نگاه کردن به مواضع زینت زنان یکسان نیست.

[1]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب، ج ‏2، ص 101، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
آیات مرتبط

سوره النور (31) : وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا ۖ وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَىٰ جُيُوبِهِنَّ ۖ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَىٰ عَوْرَاتِ النِّسَاءِ ۖ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ ۚ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ

T