رفتار مناسب در مقابل حسادت فرزند اول به دوم

به گزارش «شیعه نیوز»، محمد باقر حسنوند روانشناس کودک در خصوص حسادت کودکان به خواهر و برادر تازه متولدشان اظهار کرد: زمانی که فرزند دوم متولد می‌شود، میزان اقتدار و قدرت فرزند ارشد در خانواده کمتر شده و او به اجبار برای جلب توجه والدین و ارضای نیاز وابستگی، با عضو جدید خانواده رقابت می‌کند.

این روانشناس بیان کرد: پیدایش تغییرات در زندگی افراد، پیامد‌هایی را به همراه دارد و تولد نوزاد کوچک در خانواده از این امر مستثنی نیست و ممکن است در روابط والدین با فرزند اول اختلال ایجاد کرده و باعث ایجاد تغییراتی در رفتار کودک شود.

وی تصریح کرد: فرزند اول تاکنون مرکز توجه والدین خود بوده و برای حفظ این جایگاه، بطور غیرارادی به خواهر یا برادر خود حسادت می‌کند. عدم توجه به تغییرات رفتاری کودکان پس از تولد فرزند دوم، می‌تواند به صدمه دیدن سلامت روان کودک منجر شود.

حسنوند با بیان اینکه عملکرد والدین، بستگی زیادی به شرایط سنی کودک دارد، گفت: مثلا یک کودک سه ساله در مورد تغییری که قرار است در خانواده اتفاق بیفتد به اندازه یک کودک ۵ ساله نمی‌فهمد چرا که کودک بالای ۳ سال پخته‌تر است. اما به هر حال، فهمیدن و درک احساسات کودک و نحوه برخورد وی با این موضوع، بخشی از پیشرفت احساسی وی را شامل می‌شود.

این روانشناس تاکید کرد: اگر فاصله بین تولد فرزند دوم و اول زیر ۳ سال باشد باعث می‌شود فرزند اول از لحاظ روانی آسیب ببیند. مادر به دلیل بارداری و تولد فرزند دوم از نظر روانی، عاطفی یا حتی تغذیه نمی‌تواند توجه کافی به فرزند اول خود داشته باشد و قادر به ایجاد فضای مناسبی برای رشد فرزند اولش نخواهد بود، اما گر فاصله سنی بین کودک اول و دوم بالای ۳ سال باشد فرزند اول به یک پختگی و در اثر آن به شناخت بیشتری از خود رسیده است.

وی با اشاره به اینکه اکثر کودکان پس از به دنیا آمدن خواهر یا برادر کوچکشان، دچار تغییرات رفتاری می‌شوند، اظهار داشت: لجبازی، پرخاشگری، حسادت، ترس از جدایی از مادر، دیدن کابوس‌های شبانه از جمله واکنش‌های منفی است که در فرزند اول پس از به دنیا آمدن فرزند دوم ایجاد می‌شود و در اکثر کودکان بروز چنین رفتار‌هایی طبیعی بوده و با عملکرد صحیح والدین رفع می‌شود. در برخی موارد، اختلال در عادات غذایی و خواب کودک، پرخاشگری‌های عصبی و آسیب رساندن به نوزاد مشاهده می‌شود.

حسنوند بیان کرد: با کودک خود در مورد اهمیت نقش او در ارتباط با نوزاد خانواده و کمک‌های موثری که می‌تواند داشته باشد صحبت کنید. در ضمن دقت داشته باشید اگر وسایل نوزادتان را آماده و مرتب می‌کنید، حتما تغییراتی هم در اتاق کودک خود اعمال کنید تا حس کند او هم به اندازه نوزاد خانواده مهم و در مرکز توجه قرار دارد.

این روانشناس اضافه کرد: والدین قبل از اینکه تصمیم به بارداری بگیرند خوب است با کودک در این مورد صحبت کنند در واقع، باید کودک را از شرایطی که قرار است ایجاد شود، آگاه کنیم. از جمله کار‌هایی که می‌توان انجام داد سهیم کردن کودک در مراقبت و نگهداری فرزند دوم است. درواقع، با دادن مسئولیت‌هایی به فرزند اول او را در تولد فرزند دوم سهیم کنیم.

وی افزود: هرگز سعی نکنید فرزند اول را از فرزند دوم دور کنید. بسیاری از والدین با تصور اینکه فرزند اول ممکن است به فرزند دوم آسیب برساند فرزند دوم را از او دور نگه می‌دارند که این کار به هیچ وجه درست نیست و باعث بروز حسادت در فرزند اول خواهد شد.

حسنوند بیان کرد: فرزند اول ممکن است این حس را داشته باشد در شرایطی که فرزند دوم کنار والدینش خوابیده، او به نوعی تنها رها شده و به همین دلیل خود را تنها رها شده و به همین دلیل خود را تنها حس می‌کند و حس حسادت در او ایجاد می‌شود، بنابراین قبل از اینکه باعث بروز چنین حس‌هایی در فرزند اول شویم لازم است.

این روانشناس افزود: در مورد چنین شرایطی برای فرزند اول شفاف سازی کنیم و برایش توضیح دهیم در چند ماه اول برحسب نیاز‌های فرزند دوم لازم است او کنار والدین بخوابد.