طرح اصلاحات اقتصادی ۲۰۳۰ بن‌سلمان شکست خواهد خورد

به گزارش «شیعه نیوز»، امیر هشام علوی، پسر عموی پادشاه مراکش و پژوهشگر، آینده پروژه اصلاح اقتصادی ۲۰۳۰ محمد بن سلمان، ولی عهد عربستان را بر اساس نقش جوانان و چگونگی حضور آنان در ساخت عربستان جدید مورد بررسی و تحلیل قرار داده و معتقد است این طرح بن سلمان محکوم به شکست است؛ چون چشم انداز نظام اقتصادی لیبرالی در عربستان، بدون اتخاذ سیاستی جدید از سوی این کشور، موفق نخواهد بود.

امیر هشام علوی در یک طرح پژوهشی گسترده ای تحت عنوان «جوانان، فناوری اطلاعات و تغییر سیاسی در عربستان سعودی» که اخیرا با مشارکت گروهی از نویسندگان و پژوهشگران عربی، آمریکایی و اروپایی در قالب کتاب در پژوهشگاه هوفر وابسته به دانشگاه استنفورد آمریکا منتشر شده است، به بررسی اقدامات و اصلاحات اقتصادی بن سلمان پرداخته است.

هشام علوی در یکی از مباحث این پژوهش به نقش جوانان در نظام سیاسی و اقتصادی عربستان پرداخته و گفته: یک نگرش خوش بینانه این است که جوانان موتور پیشرفت عربستان و رسیدن به اهداف والا به شمار روند. نگرش دیگر این است که واقعیت را با احتیاط درهم می آمیزد و جوانان را علی رغم بحران هایی که کشور با آنها دست به گریبان است، مهمترین وسیله برای تحقق دستاوردهای اقتصادی به شمار می آورد و در عین حال این نگرانی وجود دارد که هرگونه ناکامی در برآوردن خواسته های جوانان، آنها را به سمت شورش و انقلاب سوق خواهد داد؛ چون یکی از ویژگی های جوانان تحریک انقلاب های مردمی است. در همین خصوص، باید گفت تغییر انجام می شود، اما از کجا؟ چطور؟ و برای چه اهدافی؟ این سؤال در دولتی که اجازه هیچ گونه پژوهش های میدانی درباره اوضاع اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را نمی دهد همچنان بی جواب مانده است.

این پژوهش تشخیص دقیقی از جوانان سعودی در استفاده از شبکه های اجتماعی ارائه داده است تا جایی که از این لحاظ آنان را در ردیف جوانان کشورهای غربی قرار داده، اما در ادامه، چنین استنتاج کرده که نمی توان فقط بر اساس این داده، قائل به تغییر آنان بود؛ چون نکته اساسی تمرکز جوانان عربستان بر مسائل داخلی به خصوص مسائل اقتصادی است، بدون اینکه توجهی به سیاست خارجی داشته باشند.

امیر علوی نویسنده این پژوهش در ادامه این مطالب اعلام کرده که این امر نشان دهنده سرگرمی جوانان عربستان به مسائل شخصی یعنی کار و رفاه اندک است که با کاهش درآمد نفت و عدم تمایل جوانان به کار در بخش خصوصی، تحقق این دو هم مشکل خواهد بود و همه این عوامل سبب پیدایش شک و تردید نسبت به آینده چشم اندازه اصلاح اقتصادی ۲۰۳۰ و دگرگونی های سیاسی نامشخصی در عربستان خواهد شد.

افزون بر این، امیر علوی بعید دانسته که عربستان در تقلید از چین که از زمان انقلاب مائو زدونگ اقدامات لیبرالی مهمی انجام داد و سبب شد در اقتصاد جهانی جایگاه بالایی به دست آورد موفیقتی به دست آورد. او علت این امر را تفاوت های ساختاری و تاریخی زیاد بین این دو کشور دانسته است.

در همین زمینه، امیر علوی یادآور شد که اگر ولی عهد عربستان بخواهد در میان این ابهامات و تردیدهای کنونی نسبت به وضع اصلاحات اقتصادی از خطر سقوط در امان بماند و اوضاع خود و کشورش را اندکی بهبود ببخشد، باید از تجربه مراکش و اردن که «سیاست فضای باز در عین حال کنترل» را در پیش گرفته بودند الهام بگیرد و به شهروندان و فعالان سیاسی، اندکی آزادی دهد تا از سروصداها و آشوب ها رهایی یابد.

نویسنده در پیش گرفتن این سیاست از سوی بن سلمان را مشروط به دو شرط دانسته است: شرط اول عدم بدرفتاری با کسانی که از سیاست های بن سلمان در رنج و عذاب هستند، مانند شاهزادگانی که در هتل ریتز کارلتون زندانی هستند، تاجرانی که شکنجه شدند و سیاستمدارانی که در شورش علیه بن سلمان له شدند و … شرط دوم دست برداشتن از دخالت های خطرناک خارجی که هزینه های زیادی برای عربستان به بار آورده و اقتصاد این کشور را از پا در آورده است.

شایان ذکر است که ایده اصلی این پژوهش هشام علوی معروف به امیر سرخ، ناکامی طرح اصلاح اقتصادی ۲۰۳۰ در صورت برآورده نکردن درخواست جوانان و عدم گشایش فضای سیاسی است؛ چون بدون مدرنیزه کردن سیاست ها هیچ چیز جدیدی رخ نمی دهد و هیچ طرحی موفق نخواهد شد.