توصیه‌های دین برای شادی در خانواده

به گزارش «شیعه نیوز»، آدم‌ها سه دسته هستند: گروهی که فکر می‌کنند ما در مقایسه با دیگر جوامع، اصلأ شادی نداریم و همیشه انتظار دارند اتفاق خاصی بیافتد تا شاد شوند، که معمولأ اتفاق مورد نظرشان هم دیربه‌دیر می‌افتد! دسته دوم به‌عکس، معتقدند برای شاد‌بودن، زنده‌بودن کافی‌ست و تلاش می‌کنند شادمانی از درونشان تراوش کند و به محیط اطراف سرایت. اما خدا به داد گروه سوم برسد که کلأ اعتقادی به شادی ندارند و آن را صورت ظاهریِ جلف‌بودن می‌دانند و خلاصه متصورند امور دنیا با وقار و جدیت به سرانجام می‌رسد نه کرکر خنده!
این در حالی‌ست که نه تنها به لحاظ علمی، نقش شادی در سلامت جسم و روح ثابت شده است بلکه شرع مقدس اسلام هم برای شادی، اعتبار قابل توجهی قائل شده است. امام علی(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «شادی، روح را باز می‌کند و نشاط را بر می‌انگیزد».

مروری بر بیست‌وچهار ساعت گذشته‌تان داشته باشید. فقط در همین زمان نه چندان طولانی، خودتان یا اطرافیانتان چه اندازه درگیر استرس، فشار و نگرانی بوده‌اید؟! دیدن لبخند یک عزیز و حتی یک غریبه، شنیدن خبری خوش، ملاقات دوستی صمیمی یا تجربه یک شادی هرچند کوچک، چقدر حالتان را بهتر می‌کند و انرژی جدیدی برای تحملِ فشارهای ناشی از زندگی به خصوص در دنیای ماشینی و مدرنِ امروز به شما می‌دهد؟
 
در سیره امام رضا(علیه‌السلام) هم آمده‌است که وقتی یکی از اصحاب خود را غمگین می‌دید، او را با شوخی‌کردن شاد می‌کرد و می‌فرمود: «خداوند نفرت دارد از ترش‌رویی‌کردن فرد در چهره برادرش». سیره‌ی ائمه علیهم‌السلام حکم الگوی حیات دارد و در واقع امام(علیه‌السلام) با این گفتار، یک راه شاد‌بودن در خانواده و جامعه را به امت‌شان یادآور می‌شوند. لبخند‌زدن به روی همدیگر و خوش‌برخوردبودن، ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین راه شادشدن و شادکردن است که رضایت خداوند را هم در بردارد.

این نحوه برخورد، در کلام دیگر ائمه اطهار(علیهم‌السلام) نیز توصیه شده است. یونس شیبانی می‌گوید: روزی امام صادق(علیه‌السلام) از من پرسید: شوخی‌کردن نزد شما چه جایگاهی دارد؟ گفتم: اندک است. حضرت فرمود: پس این‌گونه نباشید. «بی‌گمان، شوخی از خوش‌اخلاقی است و تو با این کار، برادر خود را شاد می‌کنی. رسول خدا«صلی‌الله علیه و آله» با افراد شوخی می‌کرد و می‌خواست آنان را شاد کند».

در ضرورت داشتن خانواده‌ای با نشاط و شاد شکی نیست؛ آنچه محل تأمل است، نه لزوم وجود شادی در زندگی، که نوع آن و چگونگی داشتن خانواده‌ای شاد است. برای مثال، همچنان که دین بر وجود نشاط و شادی و شوخ‌طبعی تأکید دارد؛ اما مثل تمام امور زندگی، برای این امر هم حدودی قائل است. امام باقر(علیه‌السلام) برای شادی چنان ارزشی قائل‌اند که می‌فرمایند: «در نزد خدا عبادتی محبوب‌تر از شادکردن مؤمنان نیست». ولی در عین حال امام علی(علیه‌السلام) برای شادی ملاک‌هایی ارائه می‌کنند و می‌فرمایند: «خوشحالی تو از چیزی باشد که در آخرت برایت مفید است و اندوهت برای از دست‌دادن چیزی از آخرت باشد. آنچه از دنیا به دست می‌آوری، تو را خشنود نسازد و برای آنچه در دنیا از دست می‌دهی، زاری‌کنان تأسف مخور».

این توصیه به داشتن نگاهی دین‌مدار، نه تنها حدود و نوع شادی را مشخص می‌کند که یکی از راه‌های به دست‌آوردن نشاط و دوری از افسردگی است؛ چرا که جهان‌بینی اسلامی هیچ غم و غصه‌ای را پایدار نمی‌داند، لاجرم با بینش دینی، انسان از وجود هیچ فشار و غصه‌ای در زندگی، هر اندازه عمیق و بزرگ هم که باشد دچار افسردگی و ازهم‌پاشیدگی روحی نمی‌شود. در همین حال، انسانِ معتقد، می‌داند که شادمانی‌ها نیز ابدی و ماندگار نیستند و با این بینش، تحمل از دست‌دادن موقت اسباب شادی و نشاط را هم خواهد داشت. این همان نگاهی است که شاعر به خوبی به آن اشاره می‌کند:
یک روز رسد غمی به اندازه کوه یک روز رسد نشاط اندازه دشت
افسانه زندگی چنیـن است عزیـز در سایه کوه باید از دشت گذشت

به این ترتیب تلاش برای شادبودن از آنچه خدا می‌پسندد و برعکس، انسان را به یک رضایت باطنی، و نشاط و آرامش درونی و دائمی می‌رساند. طبیعی است که انسانی چنین رضایتمند و بانشاط، در مجاورت دیگر اعضای خانواده و جامعه، خود منشاء تحرک و شادی و پیشرَوی است.

در جایی دیگر، امیرالمومنین علی(علیه‌السلام) می‌فرمایند: «وقتی روز شادی در اختیارت قرار گرفت، از آن دوری نکن؛ زیرا وقتی در دست روز اندوه قرار بگیری، از تو صرف‌نظر نخواهد کرد!»  در این فرمایش هم علاوه بر بهادادن به شادمانی، غنیمت‌شمردن دم و استفاده از فرصت‌های مناسب پیش رو، سفارش شده است؛ که همین امر اسباب آسودگی و امیدواری در آینده می‌شود. خانواده‌ای که به لحاظ روحی سالم و بانشاط است، نقش خود را تربیت اعضای سالم در اجتماع بهتر ایفا می‌کند و جامعه‌ای فعال‌تر و باانگیزه‌تر می‌سازد.

شوخ‌طبعی به جا و مناسب، خوش‌اخلاقی و خوش‌برخوردی، نگاه امیدوار به آینده در پرتو توکل به قدرت لایزال الهی، غنیمت‌شمردن فرصت‌ها، ناچیزشمردن مشکلات در سایه ایمان به خدا، همه و همه گام‌های ظاهرا ساده و کوچکی هستند که در کنار هم، احساس شادمانی و خوشبختی را برای یک خانواده به ارمغان می‌آورند؛ و طبیعی‌ست که طی این طریق در خانواده، جز به هدایت و پیش‌گامی پدر و مادر میسر نمی‌شود.

منبع: بهداشت نیوز