ضرورت رمزگشایی از دعاها و سخنان حضرت سیدالشهدا (ع)

شیعه نیوز: «در سيره امام حسين ـ عليه السلام ـ و جهاد و امر به معروف آن حضرت همه عناصر تربيتي و همه نيازمندي هاي روحي و پرورشي انسان وجود دارد، اگر از دعا و سخنان حضرت رمزگشايي و سيره حضرت سيد الشهداء ـ عليه السلام ـ به شيوه روش مند به مخاطبان گفته شود، بهترين مکتب تربيتي خواهد بود، اگر مکتب اهل بيت امروز پويا و زنده است تنها گوشه اي از سيره و حيات امام (ع)برای مردم تبيين شده که اين همه عاشق از پيروان اديان مختلف دارد. از مسيحیان و يهودیان و زرتشتیان و حتي از مردمان غيرموحد مانند هندوها عاشق مرام امام حسين ـ عليه السلام ـشده اند، بنابراين سيره امام حسين ـ عليه السلام ـ بالقوه داراي ظرفيت هاي تربيتي و آموزه هاي مهم زندگي است که از اين جذابيت بالا برخوردار می باشد.»

آنچه در ادامه می آید بخش اول گفتگوی گروه قرآن و معارف با حجت الاسلام و المسلمین اميرعلي حسنلو، مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه درباره سیره و شیوه حیات طیبه امام حسین علیه السلام است.

 

 

ما گاهی صرفا یک بُعد و وجه زندگی یک معصوم را برجسته می کنیم غافل از این که حیات آن معصوم دربرگیرنده بسیاری از وجوهی است که در سبک زندگی امروز می تواند به داد ما برسد و فریادرس باشد. از این منظر اگر به زندگی سیدالشهدا (ع) نگاه کنیم چه نکانی برجسته خواهد شد؟

اگر در سيره هر يک از اهل بيت عليه السلام تأمل شود، هر يک از آنها در جنبه هايي براي رسيدن به اوج قله هاي زندگي و سعادت مندي سرمشق هستند، زندگي برتر در گرو تأسي از سيره آن بزرگواران است، آموزه ها و مؤلفه هاي تربيتي در سيره اهل بيت(ع) با ظرافت و دقت خاصي منعکس شده موشکافي و استخراج و باز تبيين آنها به صورت روزآمد مي تواند براي بهبود زندگي اجتماعي و سياسي مسلمانان و ترقي آن ها مفيد و مؤثر باشد، اگر اين مؤلفه ها تبيين و به صورت روش مند در جهان به زبان هاي مختلف ارائه شوند تمام مردم دنيا عاشق اهل بيت و مريد مکتب اهل بيت (ع) خواهند شد چون آموزه هاي آن بزرگواران  با فطرت انسان ها سازگارتر از دست آوردهاي تصنعي و دروغين و پوشالي است.

در سيره امام حسين ـ عليه السلام ـ و جهاد و امر به معروف آن حضرت همه عناصر تربيتي و همه نيازمندي هاي روحي و پرورشي انسان وجود دارد، اگر از دعا و سخنان حضرت رمزگشايي و سيره حضرت سيد الشهداء ـ عليه السلام ـ به شيوه روش مند به مخاطبان گفته شود، بهترين مکتب تربيتي خواهد بود، اگر مکتب اهل بيت امروز پويا و زنده است تنها گوشه اي از سيره و حيات امام (ع)برای مردم تبيين شده که اين همه عاشق از پيروان اديان مختلف دارد. از مسيحیان و يهودیان و زرتشتیان و حتي از مردمان غيرموحد مانند هندوها عاشق مرام امام حسين ـ عليه السلام ـشده اند، بنابراين سيره امام حسين ـ عليه السلام ـ بالقوه داراي ظرفيت هاي تربيتي و آموزه هاي مهم زندگي است که از اين جذابيت بالا برخوردار می باشد.

شمه اي از مکارم اخلاق آن حضرت را برایمان می فرمایید؟

سعی می کنم در این مجال به چند نمونه اشاره کنم.  

در تقدير از مقام معلم و استاد: وقتي يکي از فرزندان امام ـ عليه السلام ـ در نزد يک مربي مکتب سوره حمد را آموخت و براي امام حسين ـ عليه السلام ـ خواند حضرت براي معلم و استاد فرزندش هزار دينار و چندين خلعت و جامه و لباس نو و هداياي ديگر فرستاد. ارزشي که امام حسين ـ عليه السلام ـ به اهل علم و فرهنگ مي داد بسيار برتر از آن است که ديگران دارند. اهتمامي که امام حسين ـ عليه السلام ـ به کساني که تربيت فرزندان و آينده آنها در دست آنها مي نهاد در هيچ مکتبي و آموزه اي وجود ندارد، اين احترام و حرمت به مقام علم و معرفت است که مي تواند انسان ساز تمدن ساز فرهنگ ساز باشد و انسان هاي متعالي را تربيت کند.

در مهرباني و دلسوزي به انسان ها: در سيره رسول خدا (ص) از زبان قرآن مي خوانيم «لقد جائکم رسول من انفسکم عزيز عليه ما عنتم حريص عليکم بالمؤمنين رؤف رحيم از سوي خدا پيامبر از خودتان براي هدايت شما گسيل شده که تباهي و زيان شما براي او گران است به شدت به هدايت شما علاقه مند و بي نهايت مهربان است براي ايمان آوردن و هدايت شما.

امام حسين ـ عليه السلام ـ در روز عاشورا نيز اين اوصاف پيامبر را از خود بروز داد و تا حدي مهرباني کرد که آن قوم تبهکار شايد هدايت شوند؛ يکي از افراد سپاه کوفه گفته وقتي ما براي دستگيري حسين (ع)او را با سپاهي به فرماندهي حر محاصره کرديم و با اين قصد به او نزديک شديم و به شدت تشنه بوديم او با مهرباني از ما پذیرایی وبه مرکبها وافراد سپاه حر آب داد وقتی من نتوانستم آب بخورم نزدیک من آمد و درخوردن آب مرا ياري کرد تا توانستم آب بخورم، مهر و محبت امام حسين ـ عليه السلام ـ به انسانيت غير قابل توصيف است. سپاه عمرسعد براي بريدن سر او اجتماع کرده و شمشيرهاي خود را تيز نموده اند امام به آنان آب داد اما آنها آب را بروی امام بستند. روزعاشورا  پس از شهادت همه ياران خود از هدايت آن گروه نااميد نيست بلکه آنان را به اخلاق انساني و نجات دعوت کرد. چون امام امت است، امام بررئوف بر تمام موجودات وانسان است او می داند  که جهالت انسان را به گمراهي برده است. لذا هميشه سعي مي کند تا آنان را از جهالت نجات دهد.

ویژگی حضرت سیدالشهدا در نيکوکاري، هديه، احسان و بخشش به ديگران چگونه است؟

امام حسين عليه السلام تجلي سخاوتمندي و کرامت بود آن حضرت هيچ مستمندي را از خود دور نکرد و هيچ فقيري را بدون عطا و پاداش از در خود نراند و در اين باره مي فرمود: ثروت انسان آن گاه در اختيار اوست که توان انفاق و بخشش از آن را به ديگران داشته باشد وقتي انسان نتوانست از آن در راه رضاي خداوند خرج کند و در راه شادي دل بندگان مصرف نمايد براي عده اي باقي خواهد ماند که بعد از او حيف و ميل کنند و حسابش به عهده جمع کننده مال باشد. پس بهتر است انسان تا زنده است و اختيار مال خود را دارد از آن انفاق کند و در راه نيکوکاري و ساختن مدرسه و رفع نيازمندي هاي طبقه فرودست جامعه استفاده نمايد.

در سلام دادن به گناهکار: امام به فردي که گناهکار بود سلام داد. گفتند گناهکار است. اعتراض کردند و فرمود خداوند او را سزاوار بندگي و توحيد خود دانسته شما او را اهل سلام نمي دانيد؟ نکته و درسي که از اين رفتار امام مي توان گرفت اين است که همين رفتار امام او را منقلب و به بازگشت از گناه هدايت کرد. بنابراين بزرگان و اهل معرفت و دانش بايد ارتباط خود با گناهکاران را براي هدايت آنها داشته باشند.

عشق به خانواده و اظهار آن: امام حسين ـ عليه السلام ـ به خانواده و همسران خود عشق مي ورزيد و دختران خود را دوست مي داشت و اين دوستي و عشق را اظهار مي کرد تا براي مردم درسي باشد تا خوانواده را دوست داشته باشند.

براي نمونه فرمود: من خانه اي را دوست مي دارم که در آن سکينه و رباب هستند. اين جمله نماد است.

امام حسين ـ عليه السلام ـ عشق به خانواده را در صحنه هاي نبرد نيز با جديت مطرح فرمود و عملاً اين محبت را نشان داد و وفاي خود به خانواده و اهلبيت و خانواده ياران خود نشان داد. وقتي عازم ميدان بود يکي از دخترانش مقابل مرکب امام قرار گرفت حضرت از مرکب پياده شد و او را نوازش کرد و به سوي خيمه ها باز گرداند. کراراً در روز عاشورا در گرداگرد خيمه ها مي گشت و آنان را دلداري و به صبر دعوت مي کرد.

در همين کانون گرم است که فرزندي چون علي اکبر ـ عليه السلام ـ تربيت يافته که وقتي از او پرسيده مي شود مرگ در راه خدا براي تو چگونه است؟ جواب داد شيرين تر از عسل. در روزگاري که دنياطلبي و گرايش به ماديات و رياست طلبي و رفاه طلبي و گرايش به خوشگذراني جامعه اسلامي را فراگرفته بود و امويان پس از پيامبر اخلاق و ارزش هاي اسلامي را به خوشگذراني ها تبديل کرده بودند فرزند جوان تربيت شده در کانون خانواده با محبت امام حسين ـ عليه السلام ـ اين جمله را گفته است. روزگاري که ارزش جهاد از بين رفته و به فراموشي سپرده شده است و مردم براي رسيدن به ماديات حاضر شده اند فرزند پيامبر خود را با لب تشنه بکشند در اين وضع اجتماعي اين سخن زيبا از فرزند امام شهيدان شنيده مي شود.

بنابراين بهترين درسي که ما مي توانيم از امام حسين ـ عليه السلام ـ بگيريم علاقه به خانواده و همسر و فرزندان است. چون چنين بستري مي تواند فرزندان خوب تربيت کند تا جامعه ساز و زندگي ساز باشند. همسران امام حسين ـ عليه السلام ـ تا اندازه اي او را دوست می داشتند و باوفا بودند که پس از آن حضرت در فراغ و دوري امام گريستند و جان تسليم کردند. پس کانون خانواده را بايد با تأسي از امام حسين ـ عليه السلام ـ با محبت و عشق متقابل خدايي کرد تا اين کانون بستر رويش انسان هاي بزرگ باشد و تا اين خانواده پس از شهادت امام حسين(ع) حامل پيام او به جهانيان باشند، امام خانواده اش دوست داشت تا اين اندازه که آنها را به همراه خود برد تا ادامه دهنده راهش باشند وچنین هم شد ؛ مهربه خانواده ودوست داشتن خانواده را باید از امام شهیدان آموخت