نکاتی زیبا درباره توبه از منظر قرآن کریم

شیعه نیوز: استاد محسن قرائتی در ادامه سلسله مباحث تفسیری خود با موضوع تفسیر قطره ای به بیان آموزه های آیه 160 سوره بقره پرداخته است.

آيه:     

إِلَّا الَّذِينَ تَابُواْ وَأَصْلَحُواْ وَبَيَّنُواْ فَأُوْلَئِكَ أَتُوبُ عَلَيْهِمْ وَأَنَا الْتَّوَّابُ الْرَّحِيمُ‏

ترجمه:            

مگر آنها كه توبه كردند و (اعمال بد خود را با اعمال نیك) اصلاح نمودند و (آنچه را كتمان كرده بودند) آشكار ساختند، كه من (لطف خود را) بر آنان بازمى‏گردانم، زیرا من توبه پذیر مهربانم.

* نکته ها                     

براى گناه كتمان، همچون سایر گناهان، راه توبه و بازگشت باز است؛ امّا توبه‏ى واقعى، با پشیمانى قلبى و اصلاح عمل و بیان موارد كتمان صورت مى‏گیرد. توبه‏ى كسى كه نماز نخوانده آن است كه نمازهاى خود را قضا كند. توبه كسى كه مال مردم را تلف كرده آن است كه باید همان مقدار را به صاحبش برگرداند. در این مورد نیز كسى كه با كتمان حقایق، به دنیاى علم، اندیشه و نسل‏ها، خیانت كرده، فقط با تبیین حقایق و بازگوئى آنهاست كه مى‏تواند گذشته را جبران نماید.

خداوند به شیطان فرمود: «انّ علیك لعنتى» [ص، 78] لعنت من بر تو. و در آیه بعد مى‏فرماید: «علیهم لعنة اللَّه...» پس كتمان كنندگان و شیطان، در یك ردیف هستند.

* پيام ها                      

1- خداوند، امكان توبه و بازگشت را براى خطاكاران، در هر شرایطى فراهم نموده است. «یلعنهم اللّه... الاّ الّذین تابوا»

2- كتمان حقایق دینى، فساد است؛ زیرا به توبه كننده، فرمان اصلاح و جبران داده شده است. «تابوا واصلحوا»

3- توبه‏ى هرگناه، متناسب با آن است. توبه‏ى كتمان، بیان حقایق است. «تابوا... وبیّنوا»

4- چون در مقام تهدید و توبیخ، لعنت خداوند شامل حال كتمان كنندگان شد، در مقام مهربانى نیز كلمات «اَنَا» و «توّاب» و «رحیم» بكار رفته تا بگوید: من خودم با مهربانى مخصوصم، به شما باز مى‏گردم. «یلعنهم اللَّه... انَا التوّاب الرّحیم»

5 - تهدید گنهكار و بشارت نیكوكار، دو ركن اساسى براى تربیت فرد و جامعه است. «یلعنهم اللّه... انَا التوّاب الرّحیم»

6- بازگشت لطف خداوند به توبه‏كنندگان، دائمى، قطعى و همراه با محبّت است. «اتوب علیهم و انَا التوّاب الرّحیم»