سرکوب شیعیان العوامیه در سایه ولیعهد جدید عربستان

به گزارش «شيعه نيوز»، العوامیه، شهرکی در منطقه نفت‌خیز شرق عربستان، سه ماه است که دور از چشم افکار عمومی جهان صحنه جنگی سنگین میان شیعیان مسلح و نیروی ارتش عربستان است. تصاویر ماهواره‌ای خبر از تخریب کامل یک محله این شهرک را می‌دهند. در شبکه‌های اجتماعی تصاویری بازنشر می‌شوند که درگیرهای مسلحانه و ساختمان‌های تخریب شده العوامیه را نشان می‌دهند. به‌نظر می‌رسد مرکز درگیرها محله المسوره، محله‌ای تاریخی در مرکز این شهرک است. کوچه‌های تنگ این محله صحنه درگیری شورشیان شیعه با نیروهای ارتش عربستان است.

تاکنون دست‌کم  ۱۵ تن نفر در درگیری‌های العوامیه کشته شده‌اند. شواهد حاکی از آن است که ارتش عربستان از سلاح‌ و تجهیزات سنگین برای سرکوب شیعیان استفاده کرده است. به روایت تصاویری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، بخشی از این تجهیزات از جمله خودروهای زره‌پوش‌ که علیه غیرنظامیان به کار گرفته شدند، ساخت کانادا هستند. دولت کانادا اعلام کرده است صادرات سلاح به عربستان را بررسی ‌کند.

کوچ اجباری شیعیان

یکی از دلایل این درگیری‌های خشونت‌بار طرح ریاض برای تخریب محله تاریخی العوامیه است. دولت عربستان تصمیم دارد این محله را که قدمتی ۴۰۰ ساله دارد برای ساخت یک مرکز خرید تخریب کند. این تصمیم با مخالفت شدید ساکنان العوامیه روبه‌رو شده است که نگران نابودی میراث فرهنگی خود هستند.

در این راستا سازمان ملل نیز سه ماه پیش از عربستان خواسته بود تخریب محله تاریخی العوامیه و کوچ اجباری ساکنان این محله را فورأ متوقف کند. کریمه بنون، گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوق فرهنگی‌ از نگرانی سازمان ملل در مورد "تخریب جبران‌ناپذیر میراث فرهنگی” العوامیه خبر داده بود.

سباستین سونز، کارشناس امور خاورمیانه از "بنیاد آلمانی برای سیاست خارجی” در گفت‌وگو با دویچه‌وله ابراز تردید کرده است که هدف ریاض از تخریب محله قدیمی العوامیه، بازسازی محله‌ای قدیمی با هدف بهبود کیفیت زندگی مردم العوامیه باشد.

او می‌گوید: به نظر می‌رسد که هدف، تخریب زیرساخت‌ها برای متفرق کردن شیعیانی است که اکثر جمعیت العوامیه را تشکیل می‌دهند. طرح کوچ‌اجباری ساکنان این منطقه در راستای سیاست‌سرکوب و به حاشیه راندن شیعیان است که حکومت عربستان از ده‌ها سال پیش آن را دنبال می‌کند و بخشی از تبلیغات منفی حکومتی علیه شیعیان است.

۱۰ درصد از جمعیت ۳۰ میلیون نفری عربستان شیعه هستند. اغلب شیعیان عربستان در مناطق نفت‌خیز شرق این کشور زندگی می‌کنند. اما با این وجود سهم زیادی از ثروت ملی عربستان نمی‌برند همانطور که در تصمیم‌گیری‌های سیاسی این کشور نیز چندان نقشی ندارند. اکثریت سنی ‌مذهب عربستان پیرو علمای وهابی هستند که شیعیان را مرتد می‌دانند.

عربستان علیه مردم خود اعلام جنگ کرده است

شهرک العوامیه آخرین‌بار در بهار عربی شاهد اعتراض شیعیان بود. اعتراضی که همزمان با قیام شیعیان در بحرین، توسط ارتش عربستان سرکوب شد. نمر باقر النمر، روحانی شیعه که آغاز سال ۲۰۱۶ میلادی به اتهام حمایت از "تروریسم” اعدام شد نیز اهل این شهر بود.

عوامیه در شرق عربستان در منطق‌های نفت‌خیز واقع شده است

فعالان حقوق بشر سیاست‌های سرکوب‌گرانه عربستان را دلیل قیام مسلحانه شورشیان شیعه می‌دانند. علی الدبیسی همکار "سازمان اروپایی سعودی برای حقوق بشر” اهل العوامیه است. او به آلمان پناهنده شده است. الدبیسی که پس از بهار عربی در عربستان بارها بازداشت شده زندان‌های عربستان را می‌شناسد.

او به دویچه‌وله گفت: سرکوب خشونت‌بار شیعیان توسط حکومت با قتل، شکنجه و دادگاه‌های ناعادلانه موقعیت آن دسته از شیعیان را تقویت کرده است که می‌گویند برای دفاع از خود باید دست به اسلحه برد.

علی الدبیسی افزود، عربستان به مردم خود اعلام جنگ کرده است آن‌ هم جنگی که در تاریخ ۸۰ ساله این کشور ‌سابقه نداشته است.

به اعتقاد او، ۹۰ درصد ساکنان العوامیه یا از این شهرک گریخته‌ یا به اجبار کوچ کرده‌اند.

قدرت‌نمایی ولیعهد جدید

اندرو هموند، کارشناس عربستان درباره دلیل برخورد سخت حکومت عربستان با شیعیان العوامیه در شرایط کنونی را قدرت‌نمایی ولیعهد ماجراجوی جدید این کشور دانسته است.

هموند که در حال حاضر در دانشگاه آکسفورد مشغول تحقیق است به دویچه‌وله می‌گوید: ولیعهد جدید عربستان می‌خواهد نشان دهد که از پس مخالفان شیعه داخل کشور برمی‌آید و خارج از مرزها هم توان برخورد با ایران را دارد.

سباستین سونز، کارشناس امور خاورمیانه از "بنیاد آلمانی برای سیاست خارجی” هم بر این نکته تأکید می‌کند که اکثریت سنی مذهب عربستان اقلیت شیعه این کشور را جماعتی ناراضی و در بدترین حالت حتی تروریست می‌دانند که مورد حمایت ایران هستند و از آن کشور پول می‌گیرند.

این کارشناس خاورمیانه این برداشت را نتیجه تبلیغات منفی حکومتی و نفرت پراکنی علمای وهابی علیه شیعیان می‌داند.

او به دویچه‌وله می‌گوید، سیاستی که عربستان در العوامیه در پیش گرفته ممکن است موفق باشد و حکومت مرکزی موفق شود علی‌رغم مخالفت سازمان ملل و دیگر کشورها شیعیان العوامیه را متفرق کند.

سونز به عنوان مثال به اعتراض‌های سال ۱۹۷۹ در شهر القطیف اشاره می‌کند و یادآور می‌شود که حکومت عربستان آن زمان مرکز شهر تاریخی القطیف را هم با خاک یکسان کرد و جای آن یک پارکینگ و مسجد برای سنی‌ها ساخت.