آمار تکان‌دهنده مرگ و میر ایرانیان به دلیل سرطان در سال 2015

به گزارش «شیعه نیوز»، با وجود اینکه مطالعات جدید متخصصان، نشان می دهد از سال 1990 تا سال 2015 میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در ایران  دو برابر شده و شمار بسیاری از افراد جامعه به علت سرطان فوت می کنند و سرطان تنها در سال 2015 جان 50 هزار ایرانی را گرفت، هنوز افکار عمومی جامعه نسبت به آن حساس نیستند.

در مطالعات جدیدی که توسط مؤسسه (Institute of Health Metrics and Evaluation) وابسته به دانشگاه واشنگتن و به وسیله گروهی از دانشمندان ایرانی انجام و در نشریه JAMA Oncology  منتشر شده، سرطان پس از بيماري ‌هاي قلبي ـ عروقي، مهم ترين عامل مرگ‌ و مير در جهان است که احتمال ابتلا و مرگ ناشي از آن تا حدود زيادي به مکان زندگي افراد بستگي دارد.

این مطالعه حاکی از افزايش چشمگير تعداد موارد بروز سرطان از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۵ است که اکثر آنها در کشورهاي توسعه نيافته رخ داده است. به طوری که در اين کشورها، موارد جديد سرطان ۵۰ درصد و تعداد موارد جديد سرطان در گروه کشورهاي داراي بهترين مقياس اجتماعي و دموگرافيک – از جمله ايالات متحده و ژاپن - به ميزان ۳۶ درصد افزايش پيدا کرده است.

در این پژوهش از زبان دکتر کريستينا فيتزموريس، استاديار انستيتوي سنجش و ارزشيابي سلامت در دانشگاه واشنگتن آمده است: «خطر سرطان واقعي و فزاينده است. تعداد موارد جديد سرطان تقريبا در تمام دنيا در حال افزايش است که بار فزاينده‌اي بر نظام سلامت همه کشورها تحميل مي‌کند. اين بار، حتي در کشورهاي توسعه يافته نيز دیده مي‌شود.

دکتر رضا ملک‌زاده، معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت و از همکاران مؤسسه که در پژوهش مذکور همکاری داشت، در مورد وضعیت سرطان در ایران گفت: در سال ۲۰۱۵ در ایران، ۳۸۵ هزار مرگ روي داده که ۱۲.۸ درصد آن (حدود ۴۹ هزار مرگ درر هر دو جنس زن و مرد) ناشي از مجموع سرطان‌ها بوده است. از کل تعداد موارد مرگ بر اثر سرطان، ۱۸ هزار مرگ در زنان رخ داده و بقيه موارد معادل ۳۱ هزار مرگ در مردان بوده است.

وی اضافه کرد: تعداد مرگ‌هاي ناشي از کل سرطان‌ها در هر دو جنس در ایران طی سال ۱۹۹۰ معادل ۲۴ هزار مورد بوده و به عبارت ديگر، تعداد موارد مرگ ناشي از سرطان در ايران از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۵ تقريباً دو برابر شده است.

معاون وزیر بهداشت در مورد گروه سنی و نرخ مبتلایان به سرطان در ایران تصریح کرد: نرخ بروز سرطان در ايران با بالا رفتن سن افزايش پيدا مي‌کند و بيشترين بروز سرطان در سال ۱۹۹۰ در گروه سني ۸۰ سال و بالاتر بوده و در سال  ۲۰۱۵ بيشترين بروز سرطان در گروه سني ۷۵ تا ۷۹ سال مشاهده شده است.

وی یادآور شد: به طور کلي، نرخ بروز و مرگ ناشي از سرطان‌ها در مردان بسيار بيشتر از زنان بوده و هست.

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران همچنین با بیان اینکه علل بروز سرطان در کشور ما در مناطق مختلف جغرافيايي متفاوت است افزود: در سطح ملي، شايعترين سرطان‌ها شامل پستان، پروستات، معده، لوسمي، روده بزرگ، مثانه، و حنجره بوده‌اند. شیوع سرطان دهانه رحم نیز که در سال ۱۹۹۰ پنجمين سرطان شايع در کشور بوده در سال ۲۰۱۵۵ به شدت کاهش پيدا کرده است.

این استاد دانشگاه در مورد مرگبارترین سرطان های موجود در ایران افزود: مرگبارترین سرطان‌ها در ایران طی سال ۲۰۱۵ شامل سرطان‌های معده، ريه، لوسمي، مري، روده بزرگ، مغز و سيستم عصبي،  پستان‌، پروستات‌، کبد و لوزالمعده هستند.

تحقیق دانشمندان ایرانی که زیر نظر یکی از معتبرترین مؤسسات تحقیقات پزشکی وابسته به دانشگاه واشنگتن انجام شده است، نشان می دهد، اغلب کشورهای در حال توسعه از سیستم های ثبت مبتنی بر اطلاعات آزمایشگاهی (پاتولوژی) استفاده می‌کنند که این امر، به کم‌شماری موارد سرطان منجر می ‌شود. این در حالی است که سیستم ثبت سرطان مبتنی بر جمعیت کارآمد، علاوه بر جمع آوری اطلاعات آزمایشگاهی به جمع‌آوری اطلاعات بالینی بیماران و اطلاعات مرگ بیماران نیز می ‌پردازد.

علاوه بر نوع جمع ‌آوری اطلاعات، پوشش جمعیتی ثبت سرطان نیز در دقت آمار سرطان بسیار اهمیت دارد. به طوری که در کشورهای توسعه یافته جمعیت تحت پوشش بالاتر از کشورهای در حال توسعه است؛ برای مثال میزان پوشش جمعیتی در ایالات متحده ۹۹ درصد، استرالیا و نیوزلند ۸۶ درصد و اتحادیه اروپا ۵۷ درصد است؛ در حالی که میزان پوشش در کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی تنها ۲۱ درصد و در کشورهای آفریقایی و کشورهای آسیایی به ترتیب ۱۱درصد و ۸ درصد است.

این مطالعه نشان می دهد توزیع بروز سرطان در مناطق مختلف کشور ما بسیار متغیر است و بسته به شرایط جغرافیایی، قومیت ها، سبک زندگی و عوامل خطری که با آنها مواجه هستند با هم تفاوت دارند. از طرفی، میزان  مرگ و میر ناشی از سرطان ها بسته به آن که سرطان ها را در چه زمانی تشخیص دهیم و همچنین دسترسی مردم به خدمات تشخیصی و درمانی با هم متفاوت است و متأسفانه آمار دقیق در خصوص این تفاوتها وجود ندارد.

جدا از آنچه رفت، موضوع مهمی که در میان نتایج این مطالعه قابل توجه است، نسبت بروز سرطان به مرگ و میر بر اثر سرطان است که در کشورهای غربی و توسعه یافته هر سال حدوداً به میزان یک سوم تعداد کل سرطان ها، مرگ ناشی از سرطان گزارش می‌شود. این در حالی است که در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران این فاصله بسیار کم است و در بعضی کشورها میزان بروز و مرگ و میر بر اثر سرطان، تقریباً مساوی است.

در این مطالعه از مصرف سيگار، انواع مواد مخدر، به ویژه تریاک و دخانیات از عوامل اصلی خطر بروز سرطان‌ها یاد شده و همچنین در آن اضافه شده که مصرف تریاک  شدیداً سرطان زاست و این ماده مخدر، عمر مصرف کنندگان را تا 2.5 برابر سایرین کاهش می‌دهد.

در این پژوهش مفصل و گسترده همچنین در مورد دیگر دلایل بروز سرطان، راه های مقابله و روش های شناسایی بیماری مطالب مستند و دقیقی آمده است که علاقه مندان می تواند در بخش گزارش های «تابناک»  مشروح این پژوهش دانشگاهی را مطالعه کنند.