بی‌احترامی به بزرگترها از كجا نشأت مي گيرد؟

به گزارش«شيعه نيوز»، پدر و مادر حق بزرگی بر فرزندان دارند، زیرا حیات هر فردی مرهون وجود والدین است و خدمات شبانه‌‌روزی و بی‌دریغ فرزندان نمی‌تواند ذره‌ای از زحمات خالصانه آنان را پاسخ‌گو باشد؛ قرآن کریم یکی از واجباتی که پس از پرستش خداوند ذکر کرده، احترام به پدر و مادر است؛ اما باید گفت در جامعه امروزی برخی از فرزندان با پرخاشگری و بی‌احترامی پاسخ محبت‌های والدین خود را می‌دهند! و این امر جای بسی تأسف است که با وجود اینکه پدر و مادر سعی دارند زندگی راحتی برای فرزندان خود مهیا کنند، فرزندان به هیچ وجه این موضوع را درک نکرده و ناتوانی والدین در تحقق خواسته‌های بی‌حد و مرز خود را با بی‌احترامی و پرخاشگرانه پاسخ می‌گویند؛ حال این پرسش مطرح است دلیل اینکه فرزندان پرخاشگری و عصبانیت را سر لوحه رفتار خود قرار داده و با این روش می‌خواهند خواسته‌های خود را جامه عمل بپوشانند، چیست؟

بی‌احترامی فرزندان به والدین از کجا نشأت می‌گیرد؟ آیا آن‌ها از عواقب این کار خود اطلاع دارند؟ عمل به سیره معصومین(ع) آیا در ترک این رفتار تأثیر دارد؟ ما در این گزارش بر آن شدیم تا به بررسی این رفتارهای ناپسند و ریشه آنها بپردازیم.

پرخاشگری و عصبانیت فرزندان در جامعه امروزی امری نگران‌کننده است و دلیل اینکه آن‌ها در هر کاری عصبانیت، تندخویی و بهانه‌گیری را سر‌لوحه کار خود قرار می‌دهند قابل درک نیست؛ آن‌ها زمانی که هیچ مسئولیتی بر عهده ندارند این‌گونه رفتار می‌کنند، پس زمانی که زندگی مشترک تشکیل داده و دارای مسئولیت می‌شوند رفتارشان چگونه خواهد بود؟

برخی معتقدند پرخاشگری جوانان خصیصه ذاتی نیست و استفاده بیش از حد آن‌ها از کامپیوتر و موبایل و … تأثیر فوق‌العاده‌ای در طرز رفتار و برخورد آنان با پدر و مادرشان دارد و حتی گاهی اوقات اضطراب و پرخاشگری باعث می‌شود که آنان حوصله هیچ کس، حتی خودشان را نداشته باشند.

پیشرفت تکنولوژی و گسترش آن در زمینه‌های مختلف به‌عنوان عامل اصلی اختلافات بیان شده است؛ ماهواره و شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان ابزاری خطرساز برای اخلاق و فرهنگ جوانان به‌حساب می‌آیند اما اگر جوانان ایمانشان قوی باشد این عوامل به هیچ وجه در آنان تأثیری نخواهد داشت و حتی استفاده درست از این ابزارها می‌تواند مفید باشد.

اهمیت رفتار فرزندان از دیدگاه قرآن و معصومین(ع)

امام صادق(ع) در روایتی می‌فرمایند: «هر کسی که به پدر و مادر خود بی‌احترامی کند و نگاهش به پدر و مادر نگاه غضب‌آلود باشد، هر چند که آن‌ها به او ظلم کرده باشند، خداوند هیچ کدام از نمازهایش را قبول نمی‌کند». قرآن کریم نیز در سوره‌های بقره، نساء، لقمان، انعام و اسراء به اهمیت این موضوع اشاره دارد.

به‌منظور بررسی علل پرخاشگری و اینکه این نوع رفتار‌ها از کجا نشأت می‌گیرد کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، گفت‌وگویی با رامتین عاشوری، مدیرعامل مرکز مشاوره عاشوری انجام داده است که متن این گفت‌وگو در ذیل از نظر می‌گذرد.

رامتین عاشوری درباره علل پرخاشگری جوانان در خانواده، بیان کرد: مهم‌ترین عاملی که در جوامع امروزی باعث عصبانیت فرزندان و رفتار پرخاشگرانه آنان در خانواده شده است، این است که خانواده فرزندان را با توجه به نیازشان در جامعه درک نکرده و بازخورد رفتاری نامناسبی با آن‌ها دارند که این بازخورد رفتاری باعث به‌وجود آمدن انرژی منفی در آن‌ها می‌شود و آن‌‌ها بعد از مدتی برای تخیله انرژی خود به دنبال فرصت و مکانی مناسب هستند که به غیر از خانواده خود هیچ مکان دیگری را پیدا نمی‌کنند؛ باید توجه داشته باشیم این تخلیه انرژی اگر از روی عصبانیت باشد، تخلیه روانی به‌حساب می‌آید.

تأثیر بازخورد رفتاری بر روی فرزندان

مدیرعامل مرکز مشاوره عاشوری در ادامه اظهار کرد: والدین در جنبه‌های مختلف می‌توانند تأثیر‌گذار باشند؛ از جمله این موارد، محیطی که برای تربیت فرزندان انتخاب می‌کنند، در واقع نوع محیط تربیتی در به وجود آمدن هیجانات مثبت و منفی در فرزندان بسیار تأثیرگذار است؛ همچنین نوع تربیت آن‌ها از مواردی است که می‌تواند تأثیر مثبت یا منفی بر روی فرزندان داشته باشد.

وی در پایان سخنان خود با بیان اینکه تکنولوژی بعد از خانواده در پرخاشگری و نوع رفتار فرزندان نقش پر‌رنگ دارد، تصریح کرد: پیشرفت تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی بر روی رفتار جوانان بسیار تأثیر‌گذار است و نوع فرهنگی که تبلیغ می‌شود هم می‌تواند تأثیر مثبت در فرزندان ایجاد کند و هم حالت شورشگر در آنان به‌وجود آورد و این خانواده‌ها هستند که باید توجه بیشتری بر این موضوع داشته‌ باشند.

حال با بیان این موارد سؤال‌های متعددی در ذهن هر خواننده‌ای پدید می‌آید که چرا خانواده‌ها فرزندان خود را درک نمی‌کنند یا به خواسته‌های آنها توجه نمی‌کنند؟ آیا بی‌اعتنایی والدین نسبت به خواسته‌های فرزندان دلیل منطقی دارد یا خیر؟ خانواده با حل این موضوع تا چه اندازه می‌تواند از نحوه برخورد نامناسب فرزندان جلوگیری کنند؟ گسترش و پیشرفت تکنولوژی چگونه بر روی فرزندان تأثیر می‌گذارد؟ در صورتی که تأثیر منفی بر روی فرزندان داشته باشد، والدین باید چگونه عمل کنند تا از عواقب ناخوشایند این کار جلوگیری کند. آیا رفتار پرخاشگرانه و تندخویی فرزندان با پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده در گذشته و در زمان انقلاب اسلامی و جنگ‌های تحمیلی وجود داشته است؟ با اینکه آن زمان اوضاع بیشتر خانواده‌ها نابسامان بوده رفتار فرزندان با پدر و مادر و خود چگونه بوده است؟

همچنین به‌منظور آشنایی با شهیدان دوران هشت سال دفاع مقدس و طرز رفتار آن‌ها با خانواده‌ها گفت‌وگویی با نوروز خوبانی، برادر شهید ابراهیم خوبانی انجام داده است.

نوروز خوبانی درباره خصوصیات برادر شهیدش اظهار کرد: برادر من از کودکی علاقه فراوانی به طلبگی داشت و به سراغ درس طلبگی رفت، او علاوه بر اینکه در رفتار با تمامی اعضای خانواده متواضع بود، نسبت به همه مردم نیز این رفتار را داشت، این موضوع را نه اینکه من بگویم بلکه تمام کسانی که او را می‌شناختند اذعان می‌کردند، موضوعی باعث عصبانیت وی نمی‌شد و در همه کارها خنده بر لب داشت، هرگز کینه فردی را که به او بدی می‌کرد به دل نمی‌گرفت، او بر این عقیده بود که اگر هرکس همیشه یاد خدا در دل باشد هیچ زمانی دچار وسوسه‌های شیطان نشده و در زندگی آرامش دارد.‌

وی در ادامه درباره تأثیر وضعیت اقتصادی بر روی رفتار فرزندان در آن زمان، عنوان کرد: مشکلات اقتصادی نه تنها در خانواده ما بلکه در تمام خانواده‌های آن زمان وجود داشت و به این دلیل که در زمان جنگ بودیم شرایط از هر زمانی نامناسب‌تر بود و با توجه به اینکه تعداد نفرات خانواده ما ۱۵ نفر بود، اما به هیچ وجه رفتار پرخاشگرانه با یکدیگر نداشتیم و سعی می‌کردیم با گذشت و فداکاری فضای مناسب و خوبی را در خانواده ایجاد کنیم، برادر من بیشتر از همه گذشت و فداکاری داشت و در همه کارها سعی داشت تا به دیگر اعضای خانواده کمک کند.

الگوگیری از سیره اخلاقی و رفتاری ائمه معصومین(ع)

خوبانی اظهار کرد: برادرم هنگام اعزام به جبهه با لباسی مندرس قصد داشت برود، مادرم از او خواست تا لباسش را عوض کرده و بعد عازم شود، اما او در جواب مادرم گفت امام حسین(ع) روز عاشورا با لباس کهنه و مندرس به جنگ رفت من هم با لباس کهنه به جنگ می‌روم.

سخنان برادر شهید ابراهیم خوبانی این امر را در ذهن مبرهن می‌کند که همواره زندگی با فراز و نشیب‌هایی همراه است و فقط گذشت و فداکاری و نوع رفتار مناسب است که می‌تواند آنها را به دست فراموشی بسپارد؛ چنانچه شهید خوبانی با الگو از سیره اخلاقی و رفتاری ائمه معصومین(ع) در مسیر زندگی گام برداشت و خاطرات شیرینی را از خود به جای گذاشت.

متأسفانه امروزه با تغییر نوع سبک زندگی و الگوبرداری اغلب خانواده‌ها از سبک زندگی به ظاهر منطقی غربی‌‌ شاهد هستیم به جای اینکه تربیت فرزندان بر اساس قرآن و تعالیم دینی استوار باشد بیشتر بر مبنای استفاده از تکنولوژی‌های روز و بدون توجه به آثار مخرب برخی از آنهاست که در نتیجه منجر به بروز یک سری رفتار و واکنش‌های نامناسب در فرزندان می‌شود.

همان‌طور که می‌دانیم آموزش تعالیم قرآن اولین سنگ بنای تربیت دینی فرزندان است؛ بنابراین با آموزش تعالیم قرآنی و آشنایی با مفاهیم آن و ایجاد محبت اهل‌ بیت(ع) در دل فرزندان‌مان اجازه ندهیم سبک زندگی غربی‌ بر رفتار آنها تأثیرگذار باشد تا بتوانیم زندگی خوبی را در کنار آنها تجربه کنیم.

حضرت علی(ع) می‌فرمایند: از دانش ما به فرزندان خود بیاموزید که خداوند به این واسطه به آنان سود ببخشد. (میزان الحکمه، ج ۱۴، ص ۷۰۱۷)

انتهاي پيام