آیات قرآنی که وفای به عهد و پیمان را ارزش گذاری می کند

شیعه نیوز: بچه که بودیم همیشه از دروغ می‌ترسیدیم و این جمله که «دروغگو دشمن خداست» را از صمیم دل بیان می‌کردیم، مخصوصا وقتی پدر و مادرمان قولی می‌دادند، از خریدن یک بستنی تا خریدن یک دوچرخه برای قبولی در امتحانات آخر سال.

قول دادن و تعهد همیشه هم نباید کتبی و در چهارچوب فشارهای قانونی باشد تا از سر اجبار به آن عمل کرد، وفای به عهد و ماندن بر سر قول و تعهدی که بیان شده، هر چند کوچک، و به اصلاح همان خوش‌قولی، قطعا یکی از سجایای اخلاقی در هر فرد محسوب می‌شود.

در آیات ۲۳ و ۲۴ سوره احزاب یکی از نشانه‌های ایمان را پای‌بندی به عهد و پیمان می‌شمارد و در آیه نخست سوره مائده فرمان می‌دهد که مؤمنان نسبت به هر عقد و عهدی وفادار باشند.
«مِنَ الْمُؤْمِنِینَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَیْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن یَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِیلًا»؛ «از میان مؤمنان مردانى‏اند که به آنچه با خدا عهد بستند صادقانه وفا کردند برخى از آنان به شهادت رسیدند و برخى از آنها در [همین] انتظارند و [هرگز عقیده خود را] تبدیل نکردند» ۲۳ احزاب
«لِیَجْزِیَ اللَّهُ الصَّادِقِینَ بِصِدْقِهِمْ وَیُعَذِّبَ الْمُنَافِقِینَ إِن شَاء أَوْ یَتُوبَ عَلَیْهِمْ إِنَّ اللَّهَ کَانَ غَفُورًا رَّحِیمًا»؛ «تا خدا راستگویان را به [پاداش] راستى‏شان پاداش دهد و منافقان را اگر بخواهد عذاب کند یا بر ایشان ببخشاید که خدا همواره آمرزنده مهربان است» ۲۴ احزاب

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ أَوْفُواْ بِالْعُقُودِ أُحِلَّتْ لَکُم بَهِیمَهُ الأَنْعَامِ إِلاَّ مَا یُتْلَى عَلَیْکُمْ غَیْرَ مُحِلِّی الصَّیْدِ وَأَنتُمْ حُرُمٌ إِنَّ اللّهَ یَحْکُمُ مَا یُرِیدُ»؛ «اى کسانى که ایمان آورده‏اید به قراردادها[ى خود] وفا کنید براى شما [گوشت] چارپایان حلال گردیده جز آنچه [حکمش] بر شما خوانده مى‏شود در حالى که نباید شکار را در حال احرام حلال بشمرید خدا هر چه بخواهد فرمان مى‏دهد» آیه نخست سوره مائده
با نگاهی به این آیات و توجه به معانی آن به سادگی می‌بینیم که در این فرمان‌ها از سوی خدای متعال تفاوتی میان عهدی که به شکل نوشتار و یا قول و قرار باشد، گذاشته نشده است. بنابراین وفا به عهد و عقد که در این آیه و آیات دیگر مطرح می‌شود، شامل وفای به قول و قرار شفاهی و زبانی نیز می‌شود.

احادیث و روایات متعددی نیز در این زمینه وجود دارد که در یکی از فرموده‌ها‌ی امام زمان (عج) به شیخ مفید می‌‌خوانیم: «وَ لَوْ اَنَّ أشیاعَنا وَ فَقَّهُمُ اللّه ُ لِطاعَتِهِ، عَلى اجْتِماعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فى الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیْهِمْ، لَما تأخَرَّ عَنْهُمُ الْیُمْنُ بِلِقائنا، وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمْ السَّعادَهُ بِمُشاهِدَتِنا، عَلى حقِّ الْمَعْرِفَهِ وَ صِدْقِها مِنْهُمْ بِنا، فَما یَحْبِسُنا عَنْهُمْ إلاّ ما یَتَّصِلُ بِنا مِمّا نُکْرِهُهُ»؛ «اگر دل‌هاى شیعیان ما که خداوند آنان را براى اطاعت خودش موفق کند در وفا کردن به پیمانشان یکى بود، هرگز سعادت و ملاقات ما از آنان به تأخیر نمى‌افتاد، بلکه سعادت دیدار با ما همراه با شناخت و صداقت براى آنان زود به دست مى‌آمد، چیزى جز کارهاى ناشایست آنان ما را از ایشان محبوس نمى‌سازد».
حضرت رضا (ع) از پدرانش از پیامبر خدا روایت می‌کنند که آن حضرت فرمود: کسی که با مردم معامله کند و به آنان ستم نورزد و سخن بگوید و به آنان دروغ نگوید و به آنان وعده دهد و خلف وعده نکند از کسانی است که مروتش کامل شده و عدالتش آشکار گشته، برادری‌اش واجب شده و غیبتش حرام است.

در پایان آیه ۳۴ از سوره مبارکه الاسراء نیز می‌خوانیم: «…وَأَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ کَانَ مَسْؤُولًا»؛ «…و به پیمان [خود] وفا کنید زیرا که از پیمان پرسش خواهد شد»
با این حساب و با ایمان به اینکه در روز حساب باید در برابر همه قول‌هایی که دادیم و عمل نکردیم قدری با تفکر قول بدهیم و وقتی هم که قولی دادیم بر اجرای آن مصمم باشیم، حتی اگر آن قول در حد خریدن یک عروسک برای کودکمان باشد، چون بچه‌ها اخلاق و رفتار خود را با اعمال بزرگترها یاد می‌گیرند و طوری نباشد وقتی حرفی زدیم کودکمان با ترس از عدم تعهد ما بگوید: قول دادیا «دروغگو دشمن خداست»

انتهای پیام/654